Radio Białystok | Wiadomości | Setna rocznica bitwy białostockiej - zamiast rekonstrukcji walk wystawa uzbrojenia
Z powodu pandemii koronawirusa w tym roku nie będzie rekonstrukcji epizodów walk tzw. bitwy białostockiej z 1920 roku. W zamian zaplanowano wystawę sprzętu militarnego, a na ulicach pojawią się rekonstruktorzy w mundurach z tego okresu.
Wystawa sprzętu z okresu wojny polsko-bolszewickiej
Jak poinformował Marcin Koziński z Muzeum Wojska w Białymstoku, które jest współorganizatorem corocznych obchodów, rekonstrukcji w dotychczasowej formie nie będzie. W niedzielę, 23 sierpnia będzie można za to zobaczyć w centrum miasta i przy Muzeum Wojska wystawę sprzętu z okresu wojny polsko-bolszewickiej, m.in. samochody pancerne, armaty czy broń strzelecką.
- Na ulicach będzie można także spotkać rekonstruktorów ubranych w mundury z drugiego dziesięciolecia XX wieku - dodał Koziński. Partnerem tych działań jest Stowarzyszenie Czemu By Nie, współorganizujące doroczne rekonstrukcje. W muzeum odbędzie się tego dnia konferencja popularnonaukowa na temat wojny polsko-bolszewickiej, również z uwzględnieniem bitwy o Białystok z 22 sierpnia 1920 roku.
"Zupełna klęska" armii sowieckiej
Tzw. bitwa białostocka z 22 sierpnia 1920 r. uważana jest przez historyków za największą w dziejach miasta. Starły się w niej oddziały I Pułku Piechoty Legionów ze ściganymi wojskami bolszewickimi, cofającymi się spod Warszawy. Jak opisują historycy, zwycięstwo zostało odniesione przez siły polskie, które w kilkugodzinnych, krwawych walkach ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.
W opisach wojny polsko-bolszewickiej 1919-20 bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem "zupełnej klęski" 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy - ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.
Walki z 1920 r. upamiętnione są w kilku miejscach Białegostoku. Jest też pomnik upamiętniający 16 mieszkańców, przedstawicieli czterech wyznań, zamordowanych przez bolszewików 20 sierpnia 1920 r., w przededniu wycofania się przez nich z miasta. W centrum Białegostoku jest ulica nosząca imię majora Józefa Marjańskiego, dowódcy batalionu, którego żołnierze 22 sierpnia 1920 r. wzięli na siebie główne walki o miasto. Marjański poległ w tych walkach.
Od 2016 r. wydarzenia te popularyzowały historyczne rekonstrukcje organizowane na ulicach Białegostoku i finansowane przez samorząd, które cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców i turystów.
