Pierwsze w Polsce dziecko urodzone dzięki in vitro przyszło na świat 25 lat temu w Białymstoku

In vitro to dla jednych nadzieja i szansa na spełnienie marzeń, dla innych złamanie zasad religijnych i moralnych. Choć dzięki tej metodzie urodziło się już pięć milionów dzieci, wzbudza ona wiele kontrowersji i ma licznych przeciwników. 25 lat temu, 12 listopada 1987 roku, na świat przyszło pierwsze polskie dziecko poczęte metodą in vitro.

Zapłodnienia dokonał profesor Marian Szamatowicz z Kliniki Ginekologii Akademii Medycznej w Białymstoku. Dzisiaj Magda ma 25 lat i własną córkę.

Z okazji rocznicy narodzin pierwszego "dziecka z probówki" w Polsce w dniach 16-17 listopada w Białymstoku odbędzie się konferencja "Postępy w leczeniu niepłodności - 25 lat dziecka z In vitro", poświęcona najnowszym trendom w diagnostyce i leczeniu niepłodności.

Procedura in vitro, dosłownie "w szkle", to metoda zapłodnienia polegająca na doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w warunkach laboratoryjnych, poza żeńskim układem rozrodczym. Składa się z czterech faz, które trwają łącznie około 4 tygodni: stymulacji hormonalnej w celu doprowadzenia komórek jajowych do dojrzewania, pobrania dojrzałych komórek jajowych za pomocą punkcji, przeprowadzenia zapłodnienia oraz umieszczenia zapłodnionych komórek jajowych w macicy, tak zwany embriotransfer.

Co roku coraz więcej par potrzebuje pomocy medycyny, aby zostać rodzicami. Już prawie 2,5 miliona Polaków bezskutecznie stara się o dziecko. Oznacza to, że problem niepłodności dotyczy około 10-15% par w naszym kraju. Na całym świecie wykonuje się 1,5 miliona zabiegów in vitro rocznie, w wyniku których rodzi się około 350 tysięcy dzieci.

W połowie października w Polsce rozgorzała dyskusja na temat finansowania in vitro na skutek decyzji, jaka zapadła w Częstochowie - 18 października radni tego miasta podjęli uchwałę umożliwiającą dofinansowanie procedury.

Pod koniec października przedstawiono założenia trzyletniego programu finansowania procedury in vitro, który rozpocznie się 1 lipca 2013 roku. Inicjatywa Ministerstwa Zdrowia obejmie 15-20 tysięcy par, a przewidziany koszt to 250 milionów złotych w ciągu 3 lat. Zabiegowi będą mogły poddać się kobiety w wieku od 18 do 40 lat. In vitro dostępne będzie nie tylko dla małżeństw.

Bezpłodność to nieodwracalna niezdolność do posiadania potomstwa. Mówimy o niej, gdy ciąża nie pojawia się w okresie roku starań, mimo regularnego współżycia, bez wykorzystania metod antykoncepcyjnych.

Płodność kobiety zaczyna się łagodnie obniżać od 27. roku życia, po czym następuje gwałtowny spadek przypadający na 35. rok życia. W 43. roku życia szansa na zajście w ciążę nawet przy zastosowaniu metody in vitro wynosi jedynie 3-4%. W Polsce większość pacjentek klinik leczenia niepłodności - ponad 70% - to kobiety przed 37. rokiem życia. Przeciętny wiek Polki zachodzącej w ciążę to 27 lat.

Próby zapłodnienia pozaustrojowego mogą być podejmowane między innymi w przypadku niedrożności jajowodów, po usunięciu jajowodów, w przypadku ciężkiej postaci endometriozy, zaburzeń hormonalnych w cyklu miesiączkowym, a także obniżonej jakości nasienia u mężczyzny.

Pierwszy udany zabieg pozaustrojowego zapłodnienia komórki jajowej został przeprowadzony w 1977 roku w Wielkiej Brytanii. W jego wyniku w lipcu 1978 roku w szpitalu w Oldham na świat przyszła ważąca ponad 2,5 kilograma Louise J. Brown, pierwsze "dziecko z probówki". (IAR, oprac. kjs)

Zobacz też:
Czy in vitro powinno być refundowane? Debata w Białymstoku
In vitro będzie finansowane z budżetu
Białystok jak Częstochowa: SLD chce by miasto pomogło bezpłodnym parom

Rozmowa:
Prof. Wołczyński: wreszcie pomyślano o niepłodnych parach