Radio Białystok | Wiadomości | Wagon o ponurej przeszłości - miejsce pamięci w Szepietowie
Wagon używany w czasie II wojny światowej do transportu ludzi i dwie połówki granitowego głazu z napisami przypominającymi tamte wydarzenia – oryginalne miejsce pamięci powstało w Szepietowie.
Całość znajduje się na skwerze w sąsiedztwie dworca kolejowego, z którego 80 lat temu wyjeżdżały transporty. Do 1941 roku na Wschód, gdzie rosyjscy okupanci wywozili polską ludność, a dwa lata później transport – przygotowany już przez Niemców – wywiózł około 1 tys. Romów do obozu koncentracyjnego.
Te dwa fakty historyczne, które łączy miejsce i forma transportu, przypomina instalacja w Szepietowie.
Zabiegi o jego stworzenie trwały przez kilka lat – znalezienie i wyremontowanie odpowiedniego wagonu, ustalenie treści napisów; a samo uzyskanie praw do wykorzystania zdjęcia, które znalazło się na ścianie wagonu zajęło nam około roku – opowiada burmistrz Robert Wyszyński.
Zdjęcie, na podstawie którego powstał drewnal, to jedna z nielicznych fotografii Sybiraków czekających na transport. W otwartych drzwiach wagonu widać kilkanaście stłoczonych postaci, wśród nich kobiety i dzieci.
Zdjęcie znajduje się w Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, ale prawa autorskie do niego mają potomkowie autora, którzy mieszkają teraz na Wyspach Brytyjskich.
We wnętrzu wagonu w przyszłości powstać ma także izba pamięci w części poświęcona zesłańcom na Sybir, w drugiej Romom z tych okolic, którzy trafili do Auschwitz-Birkenau i tam zostali zamordowani jako podejrzani o kontakty z polską partyzantką.
Wagon i tablice od torów kolejowych odgradzać będzie zasadzony już brzozowy zagajnik.
