Radio Białystok | Wiadomości | Koncert plenerowy: Białystok Ghetto Underground [zdjęcia, wideo]
Koncert Białystok Ghetto Underground odbył się w miejscu, gdzie 77 lat temu, podczas powstania w getcie, miały miejsce najcięższe walki. Pośród współczesnych bloków, na rogu ulic Jurowieckiej i Fabrycznej, rozbrzmiały pieśni z getta i obozów.
Tym razem nie było "Rebeki" ani "Skrzypka na dachu". Nie było sentymentalnych skrzypiec i rzewnych melodii. W repertuarze zabrzmiały interpretacje pieśni gettowych i obozowych w aranżacjach elektro, cold wave, stoner, punk i hip-hop. Artyści śpiewali o śmierci, wściekłości, walce, izolacji, tęsknocie, miłości i nienawiści.
Koncert w wyjątkowym miejscu
O tym pisali polscy Żydzi zamknięci za murami obozów koncentracyjnych i gett. Także getta białostockiego, na którego gruzach w czwartek wieczorem (13.08) odbył się koncert. Domy przy Jurowieckiej, Ciepłej, Fabrycznej, Nowogródzkiej były świadkami największego zrywu antyhitlerowskiego w Białymstoku – powstania w getcie w sierpniu 1943 r. Te same domy były świadkami koncertu z utworami, które od czasów wojny w większości nigdy nie były w Polsce grane, z pierwszymi polskimi tłumaczeniami tekstów z jidysz.
"Ghetto Underground" to angielskojęzyczne tłumaczenie "Ruchu oporu getta – podziemia niepodległościowego", ruchu prowadzącego walkę z niemieckim okupantem i zakazaną antyhitlerowską działalność kulturalną.
Bazą tekstów był przede wszystkim zbiór autorstwa Szmerke Kaczergińskiego wydany w jidysz w 1948 r. w Nowym Jorku pn. “Lider fun Di Getos Un Lagern” (“Pieśni gett i obozów”). Publikacja ta nie została nigdy wydana w Polsce ani nawet przetłumaczona na jęz. polski, były to więc w większości pierwsze polskie tłumaczenia tekstów i współczesne aranżacje utworów muzycznych inspirowane oryginalnymi kompozycjami.
Mieszkańcy Białegostoku mogli usłyszeć m.in. znaną na całym świecie pieśń „Rywka szabasowa wdowa” (“Rivkele Di Shabesdike”) napisaną w białostockim getcie, przedstawiająca kobietę, która straciła męża w „akcji sobotniej” 12 lipca 1941 r., podczas której Niemcy zamordowali ok. 5000 białostockich Żydów. Pieśń ta jest uważana za hymn ku czci pomordowanych w Holokauście i doczekała się wielu wykonań na całym świecie w jidysz, teraz po raz pierwszy usłyszymy ją po polsku. „Tęsknię” to liryczna piosenka napisana przez nieznanego autora/autorkę w Auschwitz, której pochodzenia na podstawie samego tekstu nie sposób się domyślić, a obrazuje znane każdemu z nas uczucia, które pomimo tragicznej sytuacji w obozie koncentracyjnym nadal trwały w ludziach skazanych na zagładę. „Bomby” to z kolei utwór powstały w getcie wileńskim, napisany przez znanego wileńskiego lekarza R. Bużańskiego po bombardowaniu miasta przez lotnictwo sowieckie w 1942 r. Pozostałe utwory koncertu „Białystok Ghetto Underground” również przedstawiają obserwacje i uczucia ludzi zamkniętych za murami obozów koncentracyjnych i gett.
Białystok Ghetto Underground w składzie:
Radek Orłowski (Radius) – kompozycje, aranżacje, gitara, wokal
Kamil Sak – gitara
Izabela Brynda – skrzypce
Katarzyna Hajduczenia (Catriel) – aranżacje, wokal
Piotr Znaniecki – koncepcja projektu, tłumaczenia tekstów, instrumenty perkusyjne
oraz goście:
Michał Ciruk (Cira)
Cezary Tabor (Obywatel NIP)
