Radio Białystok | Wiadomości | Obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości
autor: Adam Dąbrowski, Areta Topornicka, Edyta Wołosik, Grzegorz Pilat, Iza Kosakowska, Marta Sołtys, Monika Kalicka, Wojciech Szubzda
Wystawy, spacery historyczne, murale, marsz, piknik militarny, wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych czy biegi - złożą się na obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości w regionie.
Białystok
W związku z obchodzonym w tym roku stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości w Białymstoku od początku roku odbywają się wydarzenia związane z tym wydarzeniem. Jednak najliczniejsze działania zaplanowano w weekend, gdy przypada rocznica Święta Niepodległości.
Marsz Niepodległości
W sobotę Młodzież Wszechpolska i kilka innych organizacji (Fundacja Podlaski Instytut Rzeczpospolitej Suwerennej, Fundacja Smoleńsk 2011, Klub Więzionych, Internowanych, Represjonowanych w Białymstoku oraz Związek Piłsudczyków) zorganizowały po raz ósmy Białostocki Marsz Niepodległości, który przeszedł ulicami miasta.
Jak zapowiadali wcześniej organizatorzy na konferencji prasowej, marsz przebiegał pod hasłem "Niepodległa od pokoleń". Uczestnicy marszu przeszli przed południem spod kościoła Św. Rocha ulicami Lipową i Władysława Liniarskiego pod pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, mijając po drodze m.in. pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej.
Piknik militarny
Po południu na placu przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku rozpoczął się piknik militarny pod hasłem "Służymy Niepodległej". W programie znalazły się m.in. pokazy sprzętu wojskowego, występy artystyczne czy żołnierska grochówka.
Była też próba pobicia rekordu w śpiewaniu "Marszu Pierwszej Brygady". Uroczystość odbyła się na placu przed Teatrem Dramatycznym. Na placu były np. bojowe wozy rozpoznawcze czy ogromny, niedostępny na co dzień w Białymstoku kołowy transporter opancerzony - Rosomak. Swoje pojazdy wystawili również m.in. policjanci i strażacy.
Premiera "Gałązki rozmarynu"
W związku z rocznicą Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku przygotował spektakl "Gałązka rozmarynu", którego premiera odbyła się w sobotę wieczorem. Spektakl w reżyserii Rafała Matusza to współczesna realizacja utworu Zygmunta Nowakowskiego, która ma - jak pisze teatr - "otworzyć dyskusję na temat patriotyzmu". Twórcy chcą zachęcić widzów do zastanowienia się nad tymi ważnymi i kluczowymi zagadnieniami dla współczesnego Polaka, obywatela, uczestnika życia społecznego i członka wspólnoty.
Światło pamięci Niezwyciężonym
"Światło pamięci Niezwyciężonym na 100-lecie odzyskania niepodległości” - akcja pod takim hasłem odbyła się w sobotę (10.11) o 20:00 w województwie podlaskim i na Kresach Wschodnich. Jej celem było zapalenie zniczy na grobach żołnierzy i odmówienie krótkiej modlitwy, aby - jak mówi jeden z pomysłodawców - Andrzej Bieluczyk - pamiętać nie tylko o ojcach niepodległości, ale też o zwykłych żołnierzach, którzy oddali życie za Ojczyznę.
Obchody wojewódzkie
Główne wojewódzkie obchody Święta Niepodległości odbędą się w niedzielę, tradycyjnie przy pomniku Józefa Piłsudskiego, w centrum Białegostoku. Uroczystości rozpoczną się o 12:30, będą przemówienia, apel poległych i składanie kwiatów, a po uroczystości pokaz sprzętu służb mundurowych.
Wcześniej - o 7:30 rozpoczęła się liturgia w katedrze Świętego Mikołaja, a o 11:00 - msza święta w katedrze pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Podczas tego drugiego nabożeństwa zostanie odsłonięta i poświęcona tablica upamiętniająca setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę ufundowana przez podlaskich działaczy "Solidarności" i wojewodę podlaskiego.
Wystawa w Muzeum Wojska
Tego dnia liczne atrakcje przygotowały instytucje kultury w mieście. Po głównych uroczystościach w Muzeum Wojska otwarta zostanie wystawa "Pierwsze lata niepodległości", w której wydarzenia z 1918 roku stanowią punkt wyjścia do opowieści o pierwszych latach odradzającego się państwa.
Na wystawie będzie można zapoznać z ważnymi wydarzeniami historycznymi z tego czasu, ale też poznać perspektywę zwykłych obywateli, dla których - jak piszą autorzy wystawy - życie w wolnej Polsce było jednocześnie spełnieniem marzenia i wielką niewiadomą.
Spacery historyczne
Muzeum zaprasza też na spacer historyczny "Wyzwolony Białystok", po popularnych miejscach, ważnych w dziejach miasta i Polski. W sobotę można było wziąć udział w podobnych spacerach z przewodnikami PTTK, którzy opowiedzieli jak wyglądał Białystok i jego mieszkańcy sto lat temu, co się działo w mieście 11 listopada 1918 roku.
Wystawy plenerowe
Wystawy plenerowe przygotowało też Muzeum Pamięci Sybiru - "Przez Sybir do Niepodległej. Za Niepodległą na Sybir" oraz "Niepodległa - ziemie wschodnie II Rzeczpospolitej". Będą mogli je obejrzeć kibice, którzy w niedzielę wybiorą się na stadion miejski, gdzie wieczorem rozegrany zostanie mecz między Jagiellonia Białystok a Lechem Poznań.
Koncert w Operze
Na wyjątkowy koncert "100 na 100. Muzyczne dekady wolności" zaprasza w niedzielę Opera i Filharmonia Podlaska. Zagrane zostaną "Harnasie" Karola Szymanowskiego "Harnasie" oraz "Exodus" Wojciecha Kilara "Exodus". Całość ma być transmitowany w Programie Drugim Polskiego Radia.
Odsłonięcie muralu
W niedzielę po południu w Białymstoku będzie odsłonięty mural pt. "Selfie Niepodległości", którego twórcą jest artysta Jarosław Fabiś. Mural powstał z inicjatywy białostockiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej na ścianie bloku przy ulicy Zwierzynieckiej. Miejsce pod malowidło udostępniła Białostocka Spółdzielnia Mieszkaniowa.
Mural przedstawia Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa i Ignacego Daszyńskiego, którzy robią sobie wspólne zdjęcie - tzw. selfie w kolorach sepii.
Biegi niepodległości
Podwójną okazję do fetowania narodowego święta w Białymstoku mają biegacze. W sobotę będą startować w 18. Biegu Niepodległości, a w niedzielę w Biegnę dla Niepodległej. Organizatorem wydarzenia jest Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. W czasie imprezy mogą wystąpić czasowe utrudnienia w ruchu.
Ulicami o historycznych nazwach: Piłsudskiego, Legionową, Bulwarami Kościałkowskiego, 11 listopada i Zwierzyniecką oraz przy muralu "Selfie Niepodległości" przebiegną uczestnicy niedzielnej imprezy pod hasłem "Biegnę dla Niepodległej". Zawodnicy wystartują na 10 km i w sztafecie (3, 3 i 4 km).
"Wiecznik Białostocki"
Na poniedziałek zaplanowano odsłonięcie innego muralu przygotowanego przez stowarzyszenie Kreatywne Podlasie. Ma on formę strony tytułowej fikcyjnej gazety miejskiej "Wiecznik Białostocki" z 12 listopada 1918 roku, która niemal w całości poświęcona została wydarzeniom związanym z odzyskaniem przez Polskę niepodległości.
Łomża
Obchody 11 listopada w Łomży rozpoczną się w Drozdowie. O 10:00 przed tablicą upamiętniającą Romana Dmowskiego na ścianie Muzeum Przyrody zostaną złożone kwiaty. O 11:00 podobna uroczystość odbędzie się przed tablicą Marszałka Józefa Piłsudskiego na Domku Pastora przy ul. Krzywe Koło w Łomży.
W południe w katedrze rozpocznie się msza w intencji Ojczyzny, a po niej uczestnicy obchodów przejdą na dalszą ich część na ul. Sienkiewicza przed tablicę ku czci Leona Kaliwody. O 15:00 uroczystości, już mniej oficjalne, przeniosą się na Stary Rynek. Zaplanowano tam piknik patriotyczny, wideo mapping "Łomża dla Niepodległej" oraz pokaz sztucznych ogni, a o 19:00 w katedrze rozpocznie się "Koncert muzyki polskiej" w wykonaniu Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego.
Decyzją biskupa Janusza Stepnowskiego 11 listopada o godz. 11:00 zabrzmią dzwony we wszystkich kościołach i kaplicach diecezji łomżyńskiej - informuje kuria diecezjalna w Łomży. Inicjatywa, dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości, jest odpowiedzią na apel Prezydenta Andrzeja Dudy. Bicie dzwonów jako podniosły symbol, towarzyszący szczególnym chwilom, stanowiłby jednocześnie uroczysty i wyraźny sygnał do rozpoczęcia wspólnego odśpiewania Hymnu Rzeczypospolitej, który - do czego zachęca prezydent Andrzej Duda.
Imprezy towarzyszące
10 listopada o 14:00 w Domku Pastora przy Krzywym Kole rozpoczął się "Piknik z harcerską piosenką", a po nim Czesław Rybicki promował swoją książkę "Rozwój skautingu na Ziemi Łomżyńskiej". Ten dzień zakończył o 18:00 koncert "Śpiewajmy dla Niepodległej". Odbył się w auli II LO przy Pl. Kościuszki. Wykonawcy to Łomżyńska Orkiestra Dęta pod batutą Waldemara Borusiewicza oraz soliści: Grażyna Nita - sopran i Paweł Krasulak - tenor.
Wysokie Mazowieckie
Trzydniowe (od 10 do 13 listopada) obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę rozpoczęła w sobotę msza św. za Ojczyznę w kościele pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła i część artystyczna w wykonaniu uczniów Miejskiego Zespołu Szkół.
Główne uroczystości rozpoczną się o 9:00 zbiórką pocztów sztandarowych i oddaniem hołdu poległym przy pomniku AK, złożeniem wieńców i wiązanek pod pomnikiem Kazimierza Kamieńskiego "Huzara" i jego żołnierzy oraz msza i część artystyczna w kościele św. Jana Chrzciciela.
Około 11:30 uczestnicy obchodów przejdą pod pomnik POW, gdzie po złożeniu wieńców i wiązanek, w południe odśpiewany zostanie hymn narodowy w ramach Ogólnopolskiej Akcji "Niepodległa do Hymnu".
W poniedziałek (12.11) odbędzie się koncert w wykonaniu nauczycieli Samorządowej Szkoły Muzycznej w Wysokiem Mazowieckiem. Rozpocznie się on o godz. 18:00 w Sali baletowej Miejskiego Zespołu Szkół, a jego tytuł to "Ignacy Jan Paderewski – Polak. Pianista. Patriota"
Zambrów
W sobotę (10.11) koncert patriotyczny o 16:00 w Cafe Muza Miejskiego Ośrodka Kultury. Pieśni polskie wykonali tam Małgorzata Marczyk i Nazarii Kachala.
W dzień odzyskania Niepodległości, 11 listopada, uroczystości rozpoczną się w południe mszą św. w intencji Ojczyzny w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej. Po niej uczestnicy pochodem przejdą pod pomnik Powstania Styczniowego przy placu Sikorskiego.
Natomiast po południu o 16:00 w Miejskim Ośrodku Kultury rozpocznie się koncert patriotyczny w wykonaniu Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży, a towarzyszyć mu będzie podsumowanie i wręczenie nagród w VII Powiatowym Konkursie Historycznym "Polska – Zambrów – Niepodległość".
Czyżew
Posadzeniem "Dębu Niepodległości" w Parku Miejskim rozpoczną się obchody 100. rocznicy odzyskania Niepodległości w Czyżewie. O 12:00 odśpiewaniem hymnu w ramach ogólnopolskiej akcji rozpocznie się msza św. w kościele p.w. Św. Piotra i Pawła.
Dalszą część uroczystości zaplanowano przed Pomnikiem Niepodległości, gdzie zostaną złożone wieńce i w Gminnym Ośrodku Kultury. Tam podczas uroczystej sesji rady miejskiej czyżewskiemu stadionowi nadane zostanie imię "100-lecia Odzyskania Niepodległości", a po niej ogłoszone zostaną wyniki konkursów dla uczniów związanych z tą rocznicą i lokalną historią.
Uroczystości zakończy część artystyczna w wykonaniu uczniów wszystkich szkół w gminie i Młodzieżowej Orkiestry Dętej.
Suwałki
W sobotę od 13:00 do 16:00 na terenie suwalskiego klubu żołnierskiego przy ul. Wojska Polskiego odbył się piknik militarny. Wzięli w nim udział służby mundurowe oraz młodzież szkolna. Dostępne były stoiska promocyjne i symulatory strzelania. Chętni mogli poczęstować się wojskową grochówką.
Muzeum Okręgowe w Suwałkach i Grupa Rekonstrukcji Historycznej "Garnizon Suwałki" włączyły się do zorganizowanej przez Stowarzyszenie "Grupa Wschód" akcji "Światło Pamięci Niezwyciężonym na 100-lecie odzyskania Niepodległości". Uczestnicy akcji w przeddzień setnej rocznicy chcą uczcili pamięć tych, którzy polegli podczas m.in. powstań narodowych, wojen światowych, czy wojny polsko-bolszewickiej. Zrobili to poprzez zapalenie zniczy i odmówienie krótkiej modlitwy na żołnierskich mogiłach.
Główne uroczystości rozpoczną się w niedzielę (11.11) o 9:00 mszą św. w intencji Ojczyzny, koncelebrowaną przez J.E. Ks. Biskupa Jerzego Mazura, Biskupa Ełckiego, w konkatedrze św. Aleksandra.
O 10:20 przed pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego rozpoczną się wystąpienia okolicznościowe i złożenie kwiatów. W samo południe suwalczanie włączą się w ogólnopolską akcję "Niepodległa do hymnu", czyli wspólnie odśpiewają hymn państwowy. Po oficjalnej części świętowanie urodzin Niepodległej rozpocznie Bieg Niepodległości i festyn w hali OSiR. Tam planowany jest Turniej Szachowy "W drodze do Niepodległości" oraz koncerty: Zespołu Tańca "Małe Suwałki" i wokalistów Suwalskiego Studia Piosenki "Beciaki", a także występ "Sto lat naszej Niepodległej" przygotowany przez Stowarzyszenie Seniorzy z Pasją HORYZONT.
Po południu odbędą się dwa koncerty: Dumni z Niepodległej w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca "Suwalszczyzna" i Suwalskiej Orkiestry Kameralnej (16:00 i 18:00) oraz koncert organowy w konkatedrze pw. św. Aleksandra o godz. 19:00.
Pod hasłem "Tobie, Polsko" po raz trzynasty ulicami Suwałk przejdzie Młodzieżowy Marsz Niepodległości. Uczestnicy o 16:00 w niedzielę (11.11) wezmą udział we mszy św. w konkatedrze pw. św. Aleksandra, potem przejdą pod Dąb Wolności w Parku Konstytucji 3 Maja, gdzie zaplanowano okolicznościowe przemówienia i krótki program artystyczny. Potem uczestnicy przejdą ulicami Mickiewicza i Bakałarzewską pod pomnik Polskiej Organizacji Wojskowej.
Tradycja organizowania takich marszów istnieje w Suwałkach od 2005 roku. Od początku, to właśnie suwalska młodzież najbardziej angażowała się w ich organizację. Teraz biorą w nich udział całe rodziny. W ubiegłym roku w wydarzeniu wzięło udział około 400 osób, w tym, z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, organizatorzy liczą na dużo więcej uczestników.
Augustów
W Augustowie oficjalne obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości rozpoczęły się już w sobotę. O 12:00 w sali teatralnej I Liceum Ogólnokształcącego świętowanie rozpoczęły władze powiatowe podsumowaniem obchodów Jubileuszu Odzyskania Niepodległości, które w Augustowie odbywały się przez cały rok. Następnie wystąpiła młodzież ze szkolnej grupy Teatr Res Humanae w spektaklu "Penelopy". Zaprezentowan również specjalnie wydana z tej okazji publikacja "Powiat Augustowski. Przeszłość i teraźniejszość". Na zakończenie zostały wręczone odznaczenia i nagrody zasłużonym. Władze powiatu wraz z zaproszonymi gośćmi posadzili Dąb 100-lecia Odzyskania Niepodległości.
Powiatowe uroczystości będą specjalnym wstępem do miejskich obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, które rozpoczną się w niedzielę (11.11) o 9:45 złożeniem kwiatów pod pomnikiem "Tym, którzy oddali swe życie za wolną i sprawiedliwą Ojczyznę". O 10:30 w bazylice mniejszej zostanie odprawiona msza święta za ojczyznę. O 18:00 w Augustowskim Centrum Edukacji wystawiony zostanie spektakl Augustowskiego Teatru Piosenki "Okruchy pamięci".
W Augustowie, podobnie jak w wielu miastach w Polsce, mieszkańcy wspólnie odśpiewają hymn narodowy w ramach ogólnopolskiej akcji "Niepodległa do hymnu!" Uroczyste śpiewanie rozpocznie się o 12:00 na Rynku Zygmunta Augusta. Dyrektor Augustowskich Placówek Kultury Anna Jastrzębska podkreśla, że będzie to wyjątkowa chwila dla całego miasta.
- Postaramy się wszyscy razem odśpiewać wszystkie zwrotki hymnu, tylko przy akompaniamencie z taśmy. To nie jest wielki wyczyn. Wydaje mi się, że znamy wszystkie zwrotki hymnu, jednak będziemy mieli je wydrukowane. Wyniesiemy również flagę polską i pokażemy swój patriotyzm. Wspólne śpiewanie hymnu w Augustowie jest częścią miejskich obchodów 100 rocznicy odzyskania niepodległości.
Sejny
Przemarsz ze 100-metrowa flagą oraz występy artystyczne - to część wydarzeń związanych ze Świętem Niepodległości w Sejnach. Obchody rozpoczną się o 10:00 od mszy świętej w tamtejszej bazylice. Po niej, uczestnicy obchodów przejdą ulicami miasta ze 100-metrowa flagą, a potem złożą kwiaty i zapalą znicze m.in. pod pomnikiem pamięci Ofiar Katastrofy Smoleńskiej, tablicą upamiętniającą Marszałka Józefa Piłsudskiego i Pomnikiem Powstania Sejneńskiego.
O 12:00 w Ośrodku Kultury zaplanowano wspólne odśpiewanie hymnu, występ Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego, program artystyczny przygotowany przez miejscowych uczniów i nauczycieli, a potem wspólne międzypokoleniowe rozmowy. O 18:00 w Ośrodku Kultury rozpocznie się koncert grupy Marek Konarski & Folk na 100-lecie Niepodległości.
Mońki
Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości uczczą honorowi krwiodawcy z powiatu monieckiego. W niedzielę (11.11) w Monieckim Ośrodku Kultury od 9:00 do 13:30 będzie można oddać krew. Wszystkich chętnych zaprasza Zarząd Rejonowy PCK. W tym roku honorowi krwiodawcy z powiatu monieckiego oddali już ponad 370 litrów krwi.
W Mońkach wspólne śpiewanie hymnu ma być o 12:00 przed kościołem Matki Boskiej Częstochowskiej - pomnikiem pamięci narodowej. Potem będzie uroczyste nabożeństwo w intencji Ojczyzny. W ramach uroczystości przy skrzyżowaniu Alei Niepodległości i ulicy Tysiąclecia w Mońkach odsłonięta będzie tablica upamiętniająca jubileusz stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
Supraśl
100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości uczczą też mieszkańcy Supraśla. Jedną z atrakcji będzie odsłonięcie krzyża upamiętniającego stulecie niepodległości. Krzyż stanął przy wejściu do Kościoła Świętej Trójcy w Supraślu. Uroczyste odsłonięcie przed mszą św. o 12:00.
Godzinę później rozpoczną się główne uroczystości przed Pomnikiem Orła Białego w Parku Saskim w centrum miasta. Zaplanowano tu m.in. odśpiewanie hymnu z udziałem Supraskiej Orkiestry Dętej. Będą również pokazy szlacheckie w wykonaniu grupy rekontrukcyjnej. Mieszkańcy będą mogli również wspisać się do księgi jubileuszowej i spórbować żołnierskiej grochówki. Wieczorem o 19:00 w Domu Ludowym rozpocznie się wspólne śpiewanie piosenek pariotycznych i harcerskich.