Radio Białystok | Wiadomości | "Niepodległość" zawisła na białostockim pomniku bezprawnie
Napisy "Bóg, Honor, Ojczyzna" na Pomniku Bohaterów Ziemi Białostockiej wiszą nielegalnie. Wszystko wskazuje na to, że umieszczone właśnie słowo "Niepodległość" również zawisło bezprawnie.
Pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej stoi przy pl. NZS
Pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej stoi przy pl. NZS w centrum miasta, obok budynku wydziałów humanistycznych Uniwersytetu w Białymstoku, w przeszłości siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Ma ok. 20 m wysokości, powstał w latach 70. ub. wieku i jest poświęcony "Bohaterom Ziemi Białostockiej poległym w walce o Polskę Ludową".
Pod koniec września 2011 r., w ramach akcji - jak ją określono - jego "zdekomunizowania" grupa osób m.in. członkowie Klubu Więzionych, Internowanych i Represjonowanych oraz Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego, bez zezwolenia zamontowała na tym pomniku metalową koronę nad głową orła oraz słowa: Bóg, Honor, Ojczyzna. Badając wówczas sprawę prokuratura ostatecznie odmówiła wszczęcia postępowania.
Uzasadniała to tym, że prezydent Białegostoku, jako osoba uprawniona, nie zdecydował się złożyć wniosku o ściganie, przy przyjętej przez śledczych kwalifikacji, że było to zniszczenie mienia.
Żeby sprawę uregulować, trzy tygodnie temu Rada Miasta przyjęła jednogłośnie uchwałę, w której wyraziła zgodę "na podjęcie działań mających na celu uzupełnienie istniejącego pomnika (...) koroną orła oraz dewizą: Bóg, Honor, Ojczyzna i napisem Niepodległość". W uchwale zapisano, że wchodzi ona w życie z dniem 5 listopada, a forma elementów uzupełnienia pomnika zostanie uzgodniona z miastem.
Słowo "Niepodległość" na pomniku
W piątek (09.11) - jednak bez takich uzgodnień - słowo "Niepodległość" zostało umieszczone na pomniku.
- Bóg, Honor, Ojczyzna, Niepodległość - ma to nierozerwalny związek dla Polaków (...) Oprócz tego jest kwestia stulecia odzyskania niepodległości i zbliżające się święto. Czy to nie jest wystarczające, żeby to zrobić? - powiedział działacz opozycji solidarnościowej Bernard Bujwicki, który - jak mówił - reprezentuje "komitet upamiętnienia 100-lecia odzyskania niepodległości na pomniku Bohaterów Ziemi Białostockiej przy Placu NZS w Białymstoku".
Przyznał, że napis zawieszono, choć nie są spełnione wymagane procedury. - Procedury tutaj nie są dochowane od dłuższego czasu - powiedział Bujwicki dodając, że gdyby wcześniej postępowano zgodnie z procedurami, to nie byłoby na pomniku słów "Bóg, Honor, Ojczyzna" i zostałby on zburzony w związku z ustawą dezubekizacyjną.
- Zmiana jest skutkiem uchwały Rady Miasta Białegostoku z 12 października. W związku z tym jest to realizacja tylko uchwały i miasto jest po prostu tutaj w tej sprawie stroną, która uzgadnia, która m.in. będzie wszystkie te sprawy prowadziła wspólnie z komitetem upamiętnienia, który organizuje tę całą sprawę - wyjaśnił Bujwicki.
Powiedział też, że dalej będą trwać rozmowy o docelowym wyglądzie pomnika, który - przyznaje - jest zniszczony, a obecny napis jest - jak mówi - "tymczasowy". Zaznaczył, że celem komitetu jest, by pomnik "był pomnikiem niepodległości". Podkreślił, że komitet zajął się napisami bo to jest "sprawa społeczna", natomiast jego odnowienie to - według niego - szersza sprawa wymagająca ekspertyz i jest to zadanie miasta. Jak powiedział, "zalegalizowane napisy" miasto pracując nad renowacją będzie mogło zdjąć, potem - nowe - ponownie umieścić.
Przedstawiciele magistratu nie odpowiadają wprost na pytanie, czy działania osób, które nowy napis zamontowały, były legalne. Sprawa znajduje się w tej chwili w obszarze zainteresowania czy działań policji - poinformowała rzeczniczka prezydenta Białegostoku Urszula Mirończuk. Powiedziała, że zgłoszenie w sprawie napisu wpłynęło rano do Straży Miejskiej od jednego z mieszkańców, a straż przekazała zawiadomienie policji. Dodała, że policja była na miejscu i "podjęła swoje stosowne działania". - Czekamy na ich efekt - dodała.
Straż Miejska powiadomiła policję, bo z zawiadomienia wynikało, że może dojść do zniszczenia pomnika i strat w mieniu znacznej wartości. Rzecznik podlaskiej policji Tomasz Krupa potwierdził, że dyżurny miejski został powiadomiony o zgłoszeniu przez Straż Miejską; na miejscu był patrol, sporządzona została notatka.
Mirończuk powiedziała też dziennikarzom, że w uchwale Rady Miasta jest wyrażona zgoda na wymianę napisów, które już były na pomniku oraz uzupełnienie ich o słowo "Niepodległość". Zaznaczyła jednak, że zawieszenie napisu w piątek nie było przeprowadzone przez miasto, ani nie było przez nie nadzorowane.
Magistrat zwraca też uwagę, że ingerencja w kształt pomnika - traktowanego jako dzieło artystyczne - wymaga zgody jego autora, a sam pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej zlokalizowany jest w strefie objętej ochroną konserwatorską.
