Radio Białystok | Reportaż | "Grądy starej wiary" - audycja dokumentalna Joanny Sikory
Staroobrzędowcy to niewielka grupa wyznaniowa, która wywodzi się z rosyjskiego prawosławia i powstała w XVII wieku. W oparciu o religię, język i poczucie odmienności etnicznej zbudowały ją pokolenia.
"Grądy starej wiary" - audycja dokumentalna Joanny Sikory | Pobierz plik.Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
Po długiej tułaczce, 150 lat temu, jej przedstawiciele osiedlili się w pod augustowskiej osadzie - Gabowych Grądach. Jubileusz wsi skłania do refleksji na temat ich przeszłości i obecnego miejsca na mapie kulturowej Podlasia. Czy przywiązanie do korzeni pozwoli przetrwać tej mniejszości? Czy w dobie globalizacji, czasach, gdy ogólnodostępne technologie mają coraz większy wpływ na jakość i treść ludzkiego życia, grupa ta jest w stanie utrzymać swój język, tradycję, wyznanie?
W Dniu Języka Ojczystego przypominamy reportaż o podlaskich gwarach. Mateusz Styrczula pierwszy raz przyjechał z Warszawy na Podlasie w 2013 roku. Urzekł go krajobraz, kultura, tradycja no i oczywiście mieszkańcy, którzy mówią „po swojemu, po prostu, po naszemu”. Dziś nie tylko bada je i promuje na znanym portalu społecznościowym, ale także swobodnie posługuje się tymi gwarami.
21 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Nina jest osobą z zespołem Downa, która żyje pięknie i kolorowo. Jest 18-latką z mnóstwem pomysłów w głowie. Jedną z jej wielkich pasji jest kolorowanie i haft diamentowy. Jak wygląda jej codzienność? Co dzięki niej odkryli w sobie jej bliscy?
20 lutego 2025, godz.17:15
Naukę języka mają na wyciągnięcie ręki, zupełnie inaczej niż pokolenie ich babć. To, co łączy pokolenie młodych Polaków na Łotwie, ich rodziców czy dziadków, to świadomość, że język jest wyrazem tożsamości. Jak postrzegają Polskę? Czym jest dla nich kraj przodków?
19 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
To poruszająca historia dzieci, które w czasie II wojny światowej po traumatycznych przeżyciach na zesłaniu w ZSRR znalazły dom w Nowej Zelandii. W czwartym odcinku autorka kontynuuje podróż po Antypodach. Wciąż czuje się niepewnie na przejściach dla pieszych i z trudem przestawia się na ruch lewostronny, bo codziennie "zagląda" do Polski. Z bohaterami audioserialu rozmawia po polsku. W ich domach widzi znajome podlaskie pejzaże. A po nagraniach siadają razem do stołu, aby zjeść rosół i pierogi. Raz po raz wraca też opowieść o arkadyjskiej krainie dzieciństwa, czyli o przedwojennej Polsce.
18 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Mało kto jest w stanie uwierzyć w tę historię. W podbiałostockiej gminie Zabłudów we wsi Miniewicze nie ma wody. Nie płynie w kranach, mieszkańcy mogą o tym tylko pomarzyć. Co gorsze, latem nie ma jej także w studniach i płynącej obok rzeczce Czarnej.
17 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Uczucia wobec drugiej osoby wyrażamy w różny sposób. I różnie, w zależności również od tego, ile w danym momencie mamy lat - mówimy o miłości. Dziś Walentynki, czyli święto zakochanych - okazja, by zapytać, co to znaczy KOCHAĆ i czy z łatwością wypowiadamy to słowo.
14 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Jaki smak miała kawa na dworze hetmana Klemensa Branickiego? Jak smakuje wątróbka usmażona według przepisu sprzed stu lat? Pani Joanna odkrywa te dawne smaki dzięki nietuzinkowej pasji. Po godzinach gotuje dla siebie i rodziny z dawnych przepisów.
13 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, młody wiek, szczupła sylwetka - można spełniać wszystkie zalecenia z vademecum profilaktyki przeciwnowotworowej i mimo to zachorować.Tak było w przypadku przyjaciółek - Moniki i Agaty. W krótkim czasie obie usłyszały podobną diagnozę - rak piersi...
12 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
To poruszająca historia dzieci, które w czasie II wojny światowej po traumatycznych przeżyciach na zesłaniu w ZSRR znalazły dom w Nowej Zelandii. W drugim odcinku usłyszymy o napięciach między polskimi sierotami, pierwszą grupą uchodźców w Nowej Zelandii, a społeczeństwem wyspiarskiego państwa. Żeby odnieść sukces w Nowej Zelandii Janek musiał nauczyć się być Nowozelandczykiem i przyjął nowe nazwisko. Ale nie tylko - musiał też jeszcze pokonać lęk i wojenną traumę...
11 lutego 2024, godz. 17:15 i 22:15
Wywózka na Syberię zmieniła jej życie. Klara Rogalska poświęciła je na bezinteresowną pomocy innym. Przez wiele lat była filarem licznych organizacji związanych z Syberią i dawnymi Kresami. Bez jej uporu i determinacji nie udało by się zorganizować wielu cennych inicjatyw.
10 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Uzdrowienia i nawrócenia - do Milejczyc przyjeżdżają ludzie z całej Polski, by modlić się przed cudownym wizerunkiem. Najstarszy znany obraz słynący cudami przyciąga pielgrzymów z całej Polski. Kult rozpowszechnia się także w USA, Kanadzie, Czechach i na Słowacji. Wszystko zaczęło się w 2019 roku, kiedy obraz wrócił z renowacji i odnaleziono wpis mówiący o jego historii.
9 lutego 2025, godz. 18:05
Urszula Szyryńska – ceniona pianistka i pedagog, a jednocześnie rolniczka, zielarka, kochająca spokój, ciszę i naturę. Od kilkudziesięciu lat jest rozdarta między rodzinnymi Posejnelami a odległym Szczecinem, gdzie pracuje.
7 lutego 2025, godz.17:15 i 22:15
Ewelina jest piękną kobietą, która marzy o tym, by projektować przestrzenie, w których każdy czułby się dobrze. Niepełnosprawność to dla Eweliny Cybulskiej wyzwanie, a nie bariera.
6 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Dla Masajów nie ma nic cenniejszego niż krowy. Zwierzęta są podstawą utrzymania rdzennych plemion Tanzanii, a ich brak może oznaczać śmierć głodową. Jak dotkliwe może być życie bez krów przekonała się podróżniczka Ewa Zwierzyńska, która zaprzyjaźniła się z jedną z rodzin i postanowiła zorganizować zbiórkę na rodzinnym Podlasiu.
5 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
To poruszająca historia dzieci, które w czasie II wojny światowej po traumatycznych przeżyciach na zesłaniu w ZSRR znalazły dom w Nowej Zelandii. Pierwszy odcinek przenosi słuchaczy do Pahiatua i do Wellingtonu, gdzie Janek, jeden z bohaterów, przeciwstawia się losowi, by zostać milionerem.
4 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Według naszych szacunków w Białymstoku działa nawet około 150 kapel i wykonawców różnych gatunków muzycznych. Dziś Dzień Podlaskiej Muzyki.
3 lutego 2025, godz. 17:15 i 22:15
Sznur samochodów zaparkowanych przed schroniskiem Cyganowo w Krzeczkowie koło Moniek i kilkudziesięciu ludzi z psami na smyczy spacerujących po okolicznych polach i łąkach. Tak wyglądał pierwszy od lat spacer wolontariuszy z psami na tak dużą skalę. Nowy dzierżawca postanowił otworzyć schronisko na wolontariuszy i zapewnić lepsze warunki mieszkającym tam psom. Odzew przerósł najśmielsze oczekiwania.
31 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Wirtuoz - tak o Józefie Krupskim mówią ludzie, którzy mieli szansę usłyszeć jak grał na cymbałach. Zachwycał nie tylko lekkością ruchów, ale i bogactwem repertuaru. Na przedwojennych wileńskich weselach grywał walce, fokstroty, tanga, marsze, kadryle, polki i oberki. Pamięć o nim pielęgnuje wnuk Piotr Krupski.
30 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
1 stycznia opinię publiczną zelektryzowały wiadomości o scenach, które rozegrały się w Mielniku. 25-letni szeregowy upił się i przez kilkanaście minut strzelał z ostrej amunicji. Najstarsi prokuratorzy nie pamiętają, by żołnierz otworzył ogień w kierunku cywili. Wojsko przekonuje, że wydarzenia były tylko incydentem.
29 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Przemierzają kilkadziesiąt kilometrów dziennie, a często zdarza im się pytać przechodniów o pomoc w dotarciu do celu. Pracują z ludźmi, a wielokrotnie nie zamieniają z klientami ani jednego słowa. Mijamy ich każdego dnia na ulicach wielkich i średnich miast. To kurierzy rowerowi. Często zawód ten wybierają osoby młode, które cenią sobie swobodny grafik oraz pracę w ciągłym biegu.
28 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Urodziła się w przedwojennym Białymstoku. We wrześniu 1939 roku przeżyła wybuch wojny, rozstanie z ojcem i agresję sowiecką. Kiedy w 1941 roku Białystok znów opanowali Niemcy, wraz z matką i siostrą trafiła do getta. Przeżyła kilka obozów koncentracyjnych - między innymi Auschwitz. To ona właśnie – Merka Szewah z Białegostoku – już jako Miriam Yahaw z Izraela, wdarła się na mównicę w czasie obchodów 60. rocznicy wyzwolenia obozu, by wykrzyczeć swój gniew i ból.
27 stycznia 2025, godz.17:15 i 22:15
Mieszkańców wypędzili z domów, pognali na Sybir, majątek zrabowali, a wsie spalili. Bez wyroku sądu, stosując odpowiedzialność zbiorową Rosjanie w czasie powstania styczniowego pacyfikowali szlachecki zaścianki. Pamięć o ich polskich mieszkańcach miała zaginąć. Dziś określilibyśmy to zbrodnią ludobójstwa. Audycja opowiada o historii dwóch podlaskich wsi - Jaworówki i Łukawicy.
26 stycznia 2025, godz. 18:05
Reżim Łukaszenki uznał ją za ekstremistkę. Miała do wyboru - albo więzienie, albo wyjazd z Białorusi.
24 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Dlaczego tak łatwo zapominamy o tych, którzy tworzyli kulturę miasta, w którym żyjemy? Placyda Bukowska - efemeryczna malarka, Stanisław Bukowski - powojenny architekt Białegostoku i Andrzej - ich syn, który wpisał się w pamięć białostoczan jako sympatyczny chory chłopak podróżujący autobusami i kierujący ruchem klientów przy Opałku. Tylko niewielu pamięta, że wyraźnie zaznaczyli swój ślad w Białymstoku.
23 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Znał go niemal każdy miłośnik dużego ekranu w Białymstoku. Andrzej Wyspiański to ostatni kinooperator, który większość życia przepracował wyświetlając filmy z taśmy. Po 46 latach pracy przeszedł na emeryturę. Zaczynał pracę na projektorach analogowych, a skończył na cyfrowych.
22 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Wnuki to ich wszystko. Niektóre nie umieją rysować, inne robić bransoletek z gumek czy grać w szachy. Są nawet takie babcie, które nie umieją robić naleśników. Bywa, że brakuje im cierpliwości albo czasu. Dzieci z białostockiego przedszkola „Plastuś” są jednak zgodne, że wszystkie babcie są kochane.
21 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Stabilna praca, odchowane córki, dom za miastem - Dorota i Maciej Muczyńscy postanowili wywrócić swoje życie do góry nogami. Stworzyli rodzinę zastępczą, otworzyli drzwi do swoich serc i domu przed trójką małych chłopców.
20 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Tej rewolucji przed pięciu laty nikt się nie spodziewał. Białorusini wcześniej cierpliwie znosili autorytarne rządy Aleksandra Łukaszenki. Jednak latem 2020 roku, podczas wyborów prezydenckich, protest był silny i powszechny. Utwór jest przejmującym, dźwiękowym obrazem walki Białorusinów o godność i wolność, z perspektywy jednoczących naród pieśni. Autorzy przedstawili siłę białoruskich protestów, podtrzymywanych pieśniami, które tworzą wspólnotę, a także podgrzewają nadzieję zniewolonego narodu na uwolnienie się od dyktatury.
19 stycznia 2025, godz. 18:05
Oddajemy te pieśni tam skąd je wzięliśmy. Tak o kolędowaniu mówią młodzi ludzie, którzy wyruszyli z gwiazdą kolędować po podlaskich wsiach. Jest to jedna z najważniejszych, choć zanikających, świątecznych tradycji.
17 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
W 1974 roku po raz pierwszy na boisku pojawiły się zawodniczki "Czarnych" Sosnowiec, najbardziej utytułowanego klubu kobiecego w kraju. Zawodniczki pierwszego składu opowiadają o początkach kobiecej piłki w Polsce. Jest to historia o przyjaźni, ambicji, pasji i walce, by spełniać marzenia – pomimo wszystko.
16 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
To jeden z fragmentów Białegostoku, w którym czas się zatrzymał. Drewniane domy od dworca PKS aż do ulicy Kopernika pamiętają jeszcze lata międzywojenne. W ostatnim czasie prace nad przyszłością tego terenu bardzo przyspieszyły. Pod koniec roku miasto ogłosiło konsultacje społeczne miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tej części osiedla, 16 stycznia posiedzenie Komisji Zagospodarowania Przestrzennego w tej sprawie, a już w najbliższy poniedziałek projekt trafi na sesję Rady Miasta.
Kto napisze nową historię tej dzielnicy - miejscy planiści czy deweloperzy?
Reportaż powstał w maju 2023 roku.
15 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Świat sześcioletniej Ireny legł w gruzach wraz z tragiczną śmiercią matki i ojca. Kobieta wspomina swoje dzieciństwo w Białowieży i młodość w Hajnówce po kilkudziesięciu latach od zdarzenia. Ożywają obrazy z przeszłości zarówno te mroczne, jak i pełne światła. To opowieść o niezwykłych spotkaniach Ireny z mierzącymi się ze swoim losem ludźmi oraz o miłości, która wiedzie ku przebaczeniu.
14 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Lato to popularny czas wesel. Ale jeszcze kilkadziesiąt lat temu wiele par mówiło sakramentalne "tak" w czasie Bożego Narodzenia. To wyjątkowy, pełen spokoju, rodzinny czas. To także moment roku, kiedy nabiera innego wymiaru. Wtedy skrzypiący pod nogami śnieg był dodatkową atrakcją, a biel sukni ślubnej współgrała z otoczeniem. Dziś, może ze względu na nieprzewidywalną aurę, pary decydują się na ślub latem.
13 stycznia 2025, godz. 17:15
Maria Skłodowska-Curie była pierwszą uczoną uhonorowaną dwiema Nagrodami Nobla. Pierwszą kobietą – profesorem na Sorbonie. Jedyną cudzoziemką, której prochy spoczęły w paryskim Panteonie, wśród najznamienitszych Francuzów – takie informacje o wybitnej Polce można znaleźć w jej biografiach.
12 stycznia 2025, godz. 18:05
Jest prawdziwą historią Michałowa, nie tylko przez swoje długie życie i bycie naocznym świadkiem najważniejszych wydarzeń w XX wieku. Pani Nina Gorbacz od lat pielęgnuje pamięć o swoim rodzinnym mieście.
10 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
Dąbrówka to białostocka restauracja od ponad 40 lat wpisana w życie osiedla Piasta. Wielu mieszkańców wspomina organizowane tam huczne wesela czy imprezy sylwestrowe. Do końca grudnia można było zjeść na miejscu czy kupić w okienku na wynos tradycyjne potrawy z kuchni podlaskiej. I choć w barze czas się zatrzymał w latach 90-tych, to do ostatnich chwil przed zamknięciem Dąbrówka miała swoich licznych bywalców. Dotychczasowy właściciel postanowił z końcem roku zamknąć działalność. Wielu mieszkańców nurtuje pytanie, jaki będzie los Dąbrówki? Czy nowy dzierżawca lokalu podtrzyma gastronomiczną tradycję?
9 stycznia 2025, godz. 17:15 i 22:15
