Kiedy używamy "półtora", a kiedy "półtorej"?

25 września 2024

Kiedy używamy "półtora", a kiedy "półtorej"?, fot. PRB
Kiedy używamy "półtora", a kiedy "półtorej"?, fot. PRB



0:00
0:00
Kiedy używamy "półtora", a kiedy "półtorej"? | Pobierz plik.


Problemy z odsłuchem?

Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.

Obie formy są poprawne, ale ich użycie zależy od rodzaju rzeczownika, z którym występują.

Zasada jest taka - półtora - zawsze łączy się z rodzajem męskim i nijakim, a półtorej - tylko z żeńskim.


Przykłady:

półtora kilometra ( rodzaj męski)

półtora tygodnia (rodzaj męski)

póltora jabłka (rodzaj nijaki)

półtorej minuty (rodzaj żeński)




Przeczytaj, zanim skomentujesz

"Włączać" czy "włanczać"?


Właściwie nie wiadomo, dlaczego tak wiele osób zamiast "włączać" mówi "włanczać". I trudno też wytłumaczyć, jak zapamiętać tę poprawną formę - może od włącznika. Zatem dziś potyczki z językiem - z włącznikiem.



W obronie biernika


Dziś w "Potyczkach z językiem" - obrona biernika, czyli przedstawiamy natarczywą dość tendencję zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotne - np. zamiast jem kotlet, mówimy jem kotleta.



Co z tym "międzyczasem"?


W tym odcinku "Potyczek z językiem" o "międzyczasie" - określeniu - jak się okazuje w praktyce - dla wielu dość kłopotliwym. Co oznacza i w jakich sytuacjach go używać?



Jak prawidłowo wymawiać samogłoski ę i ą na końcu wyrazu?


Praktyka pokazuje, że mamy z tym wiele problemów - dziś w Potyczkach z językiem o tym, jak wymawiamy samogłoski ę i ą na końcu wyrazu.



Jak to jest z tą "linią oporu"?


Używamy tego związku frazeologicznego mówiąc o tym, że ktoś wybrał drogę na skróty, zrobił coś bez większego wysiłku, jak najmniejszym kosztem. Tylko dlaczego zamiast poprawnego zwrotu - linia najmniejszego oporu używamy niepoprawnej formy - najmniejsza linia oporu? I dlaczego jest to niepoprawne - o tym w kolejnym odcinku "Potyczek z językiem".



Zamiast kilogram mówimy kilo, a zamiast dekagram - deko. A dlaczego nie deka?


Powszechna tendencja do skracania dotyczy też języka. Dlatego też zamiast kilogram mówimy kilo, a zamiast dekagram - deko, a dlaczego nie deka? O tym dziś w Potyczkach z językiem.



Czy cukier jest policzalny - czyli kiedy używamy ilości, a kiedy liczby


Czy liczba i ilość znaczą to samo? Czy może używać tych form wymiennie? Kiedy - w odniesieniu do jakich rzeczowników - używamy określenia "liczba", a kiedy "ilość". O tym w Potyczkach z językiem.



Jak żyć z imiesłowem przysłówkowym współczesnym?


"Przygotowując obiad, zadzwonił telefon" - niby wszystko rozumiemy, ale nie zawsze mamy świadomość, że nie jest to poprawne.



Pleonazmy, czyli masło maślane


Dziś w potyczkach z językiem o tzw. pleonazmach.




 
 

Prowadzący:

Iza Serafin



źródło: www.radio.bialystok.pl

Białystok FM 99,4 Łomża FM 87,9 Suwałki FM 98,6 Siemiatycze FM 104,1 Białowieża FM 89,4 178,352 MHz (k.5C) DAB+

Copyright © Polskie Radio Białystok