Radio Białystok | Mniejszości | Pod znakiem Pogoni / Пад знакам Пагоні | 77 rocznica zbrodni w Zaleszanach 30.01.2023
Pod znakiem Pogoni 2023-01-30 | Pobierz plik.Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
Po liturgii w miejscowym monasterze pod wezwaniem św. Katarzyny, w centrum Zaleszan, przy krzyżach upamiętniających ofiary sprzed 77 lat, odsłużono molebień do męczenników chełmskich i podlaskich. Kilkanaście osób, m.in. bliscy ofiar, przedstawiciele duchowieństwa, oraz władz lokalnych złożyło kwiaty. Nie obyło się bez wspomnień.
Dokładnie 29 stycznia 1946 roku, oddział Pogotowia Akcji Specjalnej, dowodzony przez Romualda Rajsa „Burego”, dokonał mordu na 16 mieszkańcach wsi oraz jej spalenia. Tamtej zimy oddział Rajsa "Burego" spacyfikował pięć wsi koło Bielska Podlaskiego: Zanie, Zaleszany, Końcowiznę, Szpaki i Wólkę Wygonowską, zamieszkane przez ludność białoruską wyznającą prawosławie.
W lipcu 2020 roku 79 ofiar „Burego” zostało przez cerkiew prawosławną w Polsce, kanonizowanych.
Pion śledczy IPN, który prowadził śledztwo dotyczące pacyfikacji, przyjmuje, że ofiar było w sumie 79 (według członków społecznego komitetu rodzin - o trzy więcej), w tym 30 furmanów, z których usług oddział korzystał, przemieszczając się po okolicy. Instytut przyjął kwalifikację prawną zbrodni ludobójstwa. W 2005 r. umorzył śledztwo m.in. dlatego, że po wojnie prawomocnie zakończyło się postępowanie wobec części sprawców, inni już nie żyli, a pozostałych nie udało się ustalić.
Sam "Bury" został po wojnie skazany na śmierć przez rozstrzelanie. W latach 90. ubiegłego wieku zrehabilitowano go.
W drugiej części audycji opowiemy o ciekawej formie spędzenia ferii w Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. Zaprasza Marek Zabrocki.
Czy wszyscy uczniowie mają uczyć się języka białoruskiego w II LO z dodatkową nauką języka białoruskiego w Hajnówce? Klarownej odpowiedzi wciąż nie ma. Próbowano o tym rozmawiać w trakcie sejmowej konferencji poświęconej 20-leciu ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym. Jakie pytania padały w parlamencie - m.in. o tym w dzisiejszej audycji Pad...
Możliwość swobodnego używania języków mniejszościowych w życiu publicznym, wprowadzenia w gminach języka mniejszości jako języka pomocniczego, a także montażu dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości w języku mniejszości. To wszystko zapewnia Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. W sejmie odbyła się wystawa oraz konferencja...
W Brańsku, Szpakach, Zaniach i Maleszach uszanowano pamięć ofiar tragicznych wydarzeń z przełomu stycznia i lutego 1946 roku. Oddział Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem Romualda Rajsa spacyfikował w sumie pięć miejscowości zamieszkałych przez prawosławnych Białorusinów, zamordował też 30 furmanów. W sumie zginęło 79 osób.
Dziś w 79 rocznicę tragedii białoruskich, prawosławnych wsi, w kinie forum zostanie wyemitowany film dokumentalny Jerzego Kaliny „Nasza pamięć”.
Wydarzenia października w audycji „Pad znakam Pahoni” podsumują: Walentyna Łojewska (Radio Racja), Jerzy Kalina (Telewizja Biełsat) oraz Jarosław Iwaniuk (Radio Białystok).
Zdaniem wielu język jakim posługuje się duet jest pewnego rodzaju eklektyzmem leksykalno – fonetycznym wielu gwar Podlasia.
Sioło na rzeczce Kosnoj, Kosna, Kosna alias Daszewice, Daszów czyli Kosnej, Daszewo, Daszi, Daszów, Dasze – tak się zmieniała nazwa wsi w ciągu 500 lat jej historii. Za każdą z tych nazw kryją się pokolenia tutejszych mieszkańców z mozołem uprawiających ziemię, aby zapewnić byt i przyszłość swym następcom. W audycji Pod znakiem Pogoni rozmawiamy o historii wsi Dasze i...
W Białorusi zakończyły się wybory prezydenckie. Dyktator Alaksandr Łukaszenka dalej będzie kierować krajem. Nasz gość – dziennikarz Aleksy Dzikavicki – uważa głosowanie za rytuał władzy, a konkurentów kierownika Białorusi – za statystów.
Prowadzący:
Rafał Androsiuk
