Radio Białystok | Magazyny | Podróże po kulturze | Dominik Sołowiej krytycznie o "Zabójcy" z Michaelem Fassbenderem w roli głównej

Dominik Sołowiej krytycznie o "Zabójcy" z Michaelem Fassbenderem w roli głównej

3.12.2023, 11:04, akt. 11:09

Niektórzy mistrzowie kina doskonale radzą sobie z presją, jaką platformy streamingowe wywierają na współczesną kulturę (bo te przyzwyczajają nas do tasiemcowych, przydługich, przegadanych i mocno oderwanych od rzeczywistości produkcji). Tacy reżyserzy, jeśli już wrzucają coś do streamingu, to pozostają sobą, tak jak Spike Lee czy Martin Scorsese.

Dominik Sołowiej, fot. Monika Kalicka

Niestety swojej niezależności i oryginalności nie zachował David Fincher, kręcąc i publikując na jednej z platform film, którego nie byłem w stanie obejrzeć bez frustracji, mdłości i drżenia rąk. Jego “Zabójca” z Michaelem Fassbenderem w roli głównej to nieudolne połączenie filmu kryminalnego i psychologicznego oraz nietrafiona opowieść o zemście i miłości. Zanim pozwolę sobie na rozwinięcie krytyki, zaznaczę tylko, że David Fincher to twórca, bez którego trudno wyobrazić sobie współczesną kinematografię. To on ma na koncie takie genialne tytuły jak: "Podziemny krąg" "Siedem", "Zodiak", "Dziewczyna z tatuażem" czy "Ciekawy przypadek Benjamina Buttona" (oraz bezbłędny serial "Mindhunter"). Wydarzyło się więc coś naprawdę dziwnego: powstał obraz, który do Finchera zupełnie nie pasuje.

A zaczyna się tak, jak chciałby tego Alfred Hitchcock, czyli od (delikatnego) trzęsienia ziemi. Przenosimy się bowiem na ostatnie piętro wieżowca położonego w centrum Paryża. Tam ulokował się płatny zabójca, który musi zlikwidować księgowego mafii, mieszkającego w apartamencie naprzeciwko. Opanowany, bezwzględny, pozbawiony emocji profesjonalista doskonale wie, co trzeba zrobić, by osiągnąć cel. Algorytm jest prosty: spowolnić oddech, zmniejszyć tętno do 60 uderzeń na minutę, skupić się, a następnie pociągnąć za spust. Ale tym razem likwidator popełnia błąd i zabija przypadkową ofiarę, która znalazła się w mieszkaniu księgowego. W tej sytuacji pozostaje mu już tylko błyskawicznie się ewakuować, wprowadzając w życie procedurę, dzięki której będzie mógł zmienić tożsamość i bezpiecznie wrócić do domu. Tylko że teraz wszystko jest diametralnie inne: nie wykonując zlecenia, nasz bohater automatycznie wydaje na siebie wyrok, stając się celem dla kogoś, kto, jako pośrednik lub zleceniodawca, będzie chciał zatrzeć po sobie ślady.

W tym miejscu kończy się najciekawsza część filmu, czyli pierwszych kilkanaście minut, zrealizowanych tak, że naprawdę czujemy się tą opowieścią zafascynowani. A jest to o tyle istotne, że już od pierwszej minuty “Zabójcy” Fincher zmusza nas, byśmy wysłuchiwali quasi-intelektualnych rozważań o naturze człowieka i darwinistycznej teorii doboru naturalnego. Niestety taki monolog głównego bohatera towarzyszyć nam będzie aż do końca, niszcząc potencjał każdej sceny, każdego dialogu i najdrobniejszego ujęcia. Jakby tego było mało, Fincher wprowadza do filmu nieznośne rozwiązanie: dzieli opowieść na banalnie zatytułowane rozdziały, jakby nie był pewny, czy widzowie dokładnie zrozumieją, gdzie za moment znajdzie się bohater i co będzie robił. Może to próba skonstruowania filmu tak, by przypominał serial?

Mówi się o tym filmie, że to "surowy thriller z dozą autoironii" (cytat za polskieradio.pl), że to pastisz opowieści o płatnych mordercach, "satyryczne uderzenie w korporacyjną Amerykę” (vogue.pl). Tak, to prawda, główny bohater filmu Davida Finchera wydaje się być zmęczony, znudzony, pozbawiony życiowej energii. To raczej robot, maszyna, a nie prawdziwie zły charakter, z targającymi go wątpliwościami i wyrzutami sumienia. Nie znamy jego imienia i nazwiska, nie wiemy, kim jest i skąd pochodzi. Krytycy piszą więc o tym filmie w zachwytach, analizując poszczególne sceny, ubiór bohatera, jego stosunek do świata, wreszcie filozoficzne przemyślenia, które odczuwa robiąc, to co robi. OK, zgadzam się. To wszystko jest w tym filmie, ale nie tworzy spójnej, fabularnej całości. To może i jest pastisz klasycznego thrillera oraz inteligentna polemika ze współczesnymi wartościami. Ale czy da się takie kino oglądać? W to szczerze wątpię. Zajrzyjcie więc Państwo na jedną z platform streamingowych, by przekonać się, czy mam rację! I prześlijcie mi swoje opinie.