Radio Białystok | Magazyny | Podróże po kulturze | “Gabinet osobliwości Guillermo del Toro” - recenzja Dominika Sołowieja

“Gabinet osobliwości Guillermo del Toro” - recenzja Dominika Sołowieja

4.12.2022, 12:14, akt. 12:17

Dziś, drodzy Państwo, porozmawiamy o horrorach, czyli o gatunku filmowym, którego staram się unikać jak ognia z powodu mojej dość wrażliwej struktury emocjonalnej. Horrory śnią mi się po nocach, prześladują mnie w ciągu dnia sugestywnymi obrazami, od których kręci się w głowie. Ale dziś zrobię wyjątek, bo w sieci pojawiła się 8-odcinkowa antologia, której patronuje genialny reżyser Guillermo del Toro.

Dominik Sołowiej, fot. Monika Kalicka

Oscarowy twórca, znany za sprawą takich obrazów jak “Labirynt Fauna”, “Zaułek koszmarów” i “Kształt wody”, teraz postanowił (jako producent) zrealizować cykl samodzielnych fabularnie filmów, składających się na przepiękną (chociaż to złe słowo w przypadku horrorów) kolekcję. Ale to nie on zajął się reżyserią, a ośmiu utalentowanych filmowców, którzy - co tu dużo mówić - sprostali wymaganiom postawionym przez mistrza.

“Gabinet osobliwości Guillermo del Toro” to perfekcyjny zestaw, w którym, oprócz efektów specjalnych, przemyślanej scenografii i ścieżki dźwiękowej, ważna jest także opowieść. Znajdziemy w nim bowiem to, o czym dziś twórcy filmowo-serialowych produkcji zapominają: uporządkowaną, przemyślaną strukturę, w której jest początek, rozwinięcie i zakończenie, a więc coś, co porządkuje fabułę i prowadzi widza w określonym kierunku. Oczywiście wybitni twórcy tę fabularną marszrutę potrafią skomplikować, pamiętając jednak o uniwersalnych schematach fabularnych, dzięki którym można opowiedzieć i wyjaśnić świat. Tak też robi Guillermo del Toro, swój serialowy cykl otwierając historią mężczyzny, który zarabia pieniądze odkupując zawartość schowków magazynowych. Złośliwy, bezwzględny, nastawiony na zysk bohater szybko przekonuje się, że pazerność nie popłaca. Kiedy w jednym z magazynów znajduje wszelkiej maści parafernalia do przywoływania duchów i demonów, postanawia je sprzedać, ignorując dobre rady specjalisty od magii, sugerującego ostrożność w kontakcie z metafizycznie podejrzanymi artefaktami. Finał przygody raczej nas nie zaskoczy, choć końcowa scena, trwająca tylko parę sekund, dosłownie wciska w fotel.

W kolejnych odcinkach jest już tylko lepiej, bo pojawiają się w nich inne motywy fabularne, charakterystyczne dla horrorów, czyli zwłoki, potwory, cmentarze, upiorne domy oraz mroczne krainy - całość swoim klimatem przypominająca opowiadania Edgara Allana Poe. A na ekranie widzimy plejadę gwiazd światowej sławy, na czele z F. Murrayem Abrahamem, który w filmie Milosa Formana “Amadeusz” wcielił się w rolę kompozytora Salieriego. Pikanterii dodaje fakt, że w "Gabinecie osobliwości" znalazła się adaptacja prozy słynnego Howarda Phillipsa Lovecrafta - twórcy literatury grozy, jednego z prekursorów fantastyki naukowej.

“Myślę, że horror jest bardzo pożyteczny - stwierdził w jednym z wywiadów Guillermo del Toro. - To gatunek poświęcony rzeczom, do których dorośli nie chcą się przyznać. Kiedy ludzie mówią: Zajmujesz się fantazjami, odpowiadam im, że fantazją jest to, że za coś wartościowego uznajemy kawałek papieru, nazywając go pieniądzem [...]. Mamy do czynienia z archetypami, które są nieskończenie bardziej realne, które są niezbędne dla duchowej stabilności. Potrzebujemy ich, aby zrozumieć świat. Potrzebujemy aniołów i demonów, aby zrozumieć dobro i zło”. Zapraszam więc Państwa w serialową podróż do świata przerażającego, upiornego, ale odpychającego i przyciągającego jednocześnie. “Gabinet osobliwości Guillermo del Toro” to cykl horrorów inteligentnych, umiejętnie wykorzystujących narzędzia do straszenia, czyli dźwięki, kolory, odpowiednie oświetlenie, charakteryzację bohaterów czy upiorną scenografię. Del Toro łączy to z groteskową opowieścią, która ma sens, która oddziałuje na emocje, eksplorując przestrzeń naszych lęków, niepokojów i koszmarów. Dlatego horrory z “Gabinetu osobliwości” straszą i wywołują katharsis, przerażają, ale puszczają do widza przysłowiowe oko, mówiąc mu, że to, co widzi na ekranie, nie jest tak straszne jak świat, z którym musi się zmagać. Takie seriale mogę pożerać garściami.