Z Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.O nowym parlamencie litewskim z Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Wystawa obrazów Andrzeja Strumiłły "Psalmy" w Wilnie. Z Aleksandrą Jackovskyte rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Z szefową Polskiego Studia Teatralnego Liliją Kiejzik rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Z Antonim Radczenką rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Henryk Danulewicz opowiada o twórczości Anny Krepsztul. Rozmawia Agnieszka Czarkowska | Pobierz plik.O historii pałacu Balińskich z Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.O renowacji pałacu Balińskich z Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Po cmentarzu w Solecznikach oprowadza Regina Bućko. Relacja Agnieszki Czarkowskiej | Pobierz plik.O Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Solecznikach i sytuacji Polaków mówi Antoni Jankowski. Rozmawia Agnieszka Czarkowska | Pobierz plik.Regina Bućko opowiada o zabytkowym pałacu Wagnerów. Relacja Agnieszki Czarkowskiej | Pobierz plik.Z merem rejonu solecznickiego Zdzisławem Palewiczem rozmawia Lech Pilarski | Pobierz plik.Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
Po raz kolejny w związku z Narodowym Świętem Niepodległości dziennikarze Polskiego Radia Białystok odwiedzili Wileńszczyznę.
W niedzielę (13.11) od 9:00 do 19:00 na radiowej antenie opowiadamy, jak żyją Polacy w Wilnie i na Wileńszczyźnie - w Solecznikach, Jaszunach i Taboryszkach. Odwiedzamy dawną siedzibę Wagnerów, muzeum w nowo odrestaurowanym pałacu Balińskich, izbę pamięci malarki Anny Krepsztul. W Wilnie zaglądamy na wystawę Andrzeja Strumiłły w Centrum Tolerancji i III Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli. O politycznych wyborach i problemach polskiej mniejszości opowie szef Akcji Wyborczej Polaków na Litwie Waldemar Tomaszewski.
Natomiast o 18:10 Agnieszka Czarkowska zaprasza na spacer po zapomnianym Cmentarzu Bernardyńskim na wileńskim Zarzeczu. Relacje z Wileńszczyzny po emisji na antenie radiowej są też dostępne w Internecie.
Obrazy Andrzeja Strumiłły w Wilnie
Do końca stycznia w Wilnie oglądać można w Centrum Tolerancji Muzeum Żydowskiego wystawę "Psalmy" - obrazy Andrzeja Strumiłły. Cykl ten powstał dla odbudowanej Białej Synagogi w Sejnach i jest poświęcony pamięci Żydów. Inspiracją były "Psalmy" w tłumaczeniu Czesława Miłosza.
Organizatorką i pomysłodawczynią ekspozycji jest Aleksandra Jackovskyte, znana scenografka i plastyczka z Wilna. Ponieważ ma nogę w gipsie, zaprosiła Lecha Pilarskiego do swojego mieszkania w jednej z wileńskich kamienic. Rozmowa poniżej.
Centrum Tolerancji Muzeum Żydowskiego im. Gaona w Wilnie mieści się przy ulicy Nowogródzkiej 10, niedaleko Ostrej Bramy.
Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli
W Wilnie dobiega końca Międzynarodowy Polski Festiwal Monospektakli. Po raz trzeci pod hasłem "MONOwschód" zorganizowało go Polskie Studio Teatralne w Wilnie. W trakcie festiwalu publiczność mogła obejrzeć 7 spektakli. O idei festiwalu oraz o historii Polskiego Studia Teatralnego z jego szefową i reżyserem Liliją Kiejzik rozmawia Lech Pilarski.
W przyszłym roku w listopadzie odbędzie się festiwal spektakli wieloosobowych przygotowanych nie tylko przez polskie teatry polonijne.
Problemy rejonu solecznickiego
W Ejszyszkach niedawno spiłowano krzyż przed kościołem. Czy ten incydent to przejaw napiętych stosunków między Litwinami a mniejszościami na Litwie? Czy słabe drogi i niedoinwestowana infrastruktura w rejonie solecznickim to świadome działanie, aby osłabić gospodarczo i społecznie mniejszość polską? O tym i innych problemach z merem rejonu solecznickiego Zdzisławem Palewiczem rozmawia Lech Pilarski.
Zabytkowy pałac Wagnerów
Największą ozdobą architektoniczną Solecznik jest zabytkowy pałac Wagnerów. Hrabia Witold Wagner, kolejny z tego rodu właściciel majątku, zbudował go w 1880 roku. W ostatnich latach pałac odzyskuje część swojego dawnego blasku.
Dzieje pałacu Wagnerów w Solecznikach i losy jego właścicieli przybliżyła nam Regina Bućko, emerytowana nauczycielka fizyki, pasjonatka lokalnej historii.
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Solecznikach
Antoni Jankowski z Solecznik - wieloletni nauczyciel, organizator polskiej oświaty na Litwie, dziś nadal aktywny społecznie - jest prezesem Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Solecznikach. Uniwersytet działa od 5 lat i skupia blisko 100 słuchaczy w całym rejonie solecznickim.
Jak zorganizować Uniwersytet Trzeciego Wieku w miasteczku, gdzie nie ma dostępu do szkół wyższych, pyta Agnieszka Czarkowska. O sytuacji Polaków w rejonie solecznickim opowiadał Antoni Jankowski.
Mickiewicz na Dziadach w Solecznikch
Swoistą kroniką Solecznik jest miejscowy cmentarz. Na nekropolii 2 listopada 1821 roku Adam Mickiewicz obserwował obrzęd Dziadów, który później przedstawił w słynnym dramacie. Dziś przypomina o tym głaz z pamiątkową tablicą. Dziwi fakt, że kościół parafialny w Solecznikach stoi przy cmentarzu, a nie w centrum miasteczka. O tych zawiłościach historycznych opowiada Regina Bućko.
Renowacja pałacu Balińskich w Jaszunach
Od roku można zwiedzać odrestaurowany pałac Balińskich w Jaszunach w rejonie solecznickim. Zamieszkany był przez tę rodzinę, a później przez spadkobierców do września 1939 roku. Po wojnie mieściła się w nim dyrekcja sowchozu. W czasach wolnej Litwy - od lat 90. - przez ponad 20 lat pałac był opuszczony i został rozgrabiony. Dopiero kilka lat temu samorząd rejonu solecznickiego rozpoczął renowację tego obiektu.
O pałacu z dyrektorem istniejącego tam muzeum Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski.
O historii pałacu Balińskich
Bywali tam Słowacki czy Żeligowski, a mieszkali Balińscy i Śniadeccy. Odbywały się tam koncerty, spotykała się śmietanka towarzyska Wilna i okolic. O ciekawej historii pałacu z dyrektorem istniejącego tam muzeum Kazimierzem Karpiczem rozmawia Lech Pilarski.
Twórczość malarki Anna Krepsztul
Anna Krepsztul - ludowa malarka z Taboryszek w rejonie solecznickim. Zmarła 9 lat temu. Niemal natychmiast powstało w rodzinnej miejscowości muzeum zajmujące się spuścizną tej utalentowanej malarki. Anna Krepsztul była autorką około 3500 prac - większość znajduje się w zbiorach prywatnych oraz galeriach Europy i Ameryki Północnej, a także zdobi kościoły w Rostowie nad Donem, Witebsku na Białorusi oraz kanadyjskim Wilnie. Propagatorzy jej talentu chcą przybliżyć twórczość malarki szerszemu audytorium. Pozyskali fundusze na wydanie profesjonalnego albumu - monografii jej życia i twórczości. Czy jest szansa, aby Anna Krepsztul była znana nie tylko polskiej mniejszości na Litwie? Mówi o tym Henryk Danulewicz, wydawca albumu.
Rosyjskie wpływy
Kraje nadbałtyckie poddawane są silnej presji medialnej i kulturowej przez Rosję. Oddziałuje na te społeczeństwa atrakcyjnymi programami radiowymi i telewizyjnymi z bogatą ofertą kulturalną. Małe państwa - Estonia, Łotwa i Litwa - nie są w stanie zaproponować medialnej kontroferty. Na Litwie, gdzie np. mniejszość polska może odbierać jedynie Telewizję Polonia - nie ma innych programów polskich stacji. Czy uda się to zmienić? O tym z Antonim Radczenką, szefem portalu internetowego Radia znad Wilii, rozmawia Lech Pilarski.
Nowy parlament na Litwie
W poniedziałek (14.11) w Wilnie odbędzie się posiedzenie nowo wybranego parlamentu. Zasiądzie w nim 8 polskich posłów. Czy są szanse na rozwiązanie polskich spraw na Litwie? Czy rosnące kontrowersje wokół mniejszości narodowych na Litwie są tylko przykrywką dla narastających wewnętrznych problemów tego państwa? O tym z przewodniczącym Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, europosłem Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski.
Zła sytuacja gospodarcza i kiepska infrastruktura
Rejony zamieszkane w większości przez Polaków są na Litwie bardzo zaniedbane gospodarczo i infrastrukturalnie. Dotyczy to szczególnie dróg, nie tylko lokalnych, ale i krajowe. Czy formowany właśnie nowy rząd może mieć w swoich planach poprawę tej sytuacji? Czy można wykorzystać do tego fundusze europejskie, aby np. do Jaszun i Solecznik dojechać niekoniecznie przez Wilno? Istnieją skróty o statusie drogi krajowej odchodzące od drogi A4 Druskienniki-Wilno. Są jednak tak wąskie, że dwa samochody osobowe nie mogą się minąć na asfaltowej nawierzchni. O tych sprawach z przewodniczącym Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, europosłem Waldemarem Tomaszewskim rozmawia Lech Pilarski.
(acz/mak, zmj)
W Galerii Arsenał można oglądać dwie nowe wystawy.
Aktor ten z każdej roli potrafi wykrzesać małe arcydzieło. I robi to w zasadzie nie grając, bo jego twarz, z charakterystycznymi, skierowanymi w dół kącikami ust, wyraża tylko skupienie, smutek i ból. Tym aktorem jest oczywiście Mads Mikkelsen – pochodzący z Danii geniusz współczesnej kinematografii, człowiek, który zagrał m. in. w „Casino Royal”, „Starciu Tytanów”,...
Wrocławska artystka Mira Żelechower-Aleksiun pokazuje swoje prace w Galerii przy Waryńskiego. Są to monumentalne obrazy inspirowane twórczością Brunona Schulza, które powstały w 2007 roku.
Co prawda trwają ferie, ale chcemy zainspirować odważnym i nowatorskim pomysłem Mariana Olechnowicza - miłośnika lokalnej historii, który postanowił zrobić ...muzeum w bagażniku.
Szkice dotyczące literatury, kultury i tożsamości podlaskiej, interpretowanej w oparciu o piśmiennictwo XX i XXI wieku - to zawartość najnowszej książki profesor Uniwersytetu w Białymstoku Katarzyny Sawickiej-Mierzyńskiej.
Stare instrumenty mają nie tylko duszę, ale zazwyczaj też ciekawą historię. Tę legendę piszą muzycy, którzy grali na tych instrumentach.
Jeden tworzy w duchu terminu, który sam ukuł - obserwacyjnej poezji miejskiej, drugi być może... obserwacyjnej prozy miejskiej? Obaj opisują/opowiadają o świecie z perspektywy mężczyzny w wieku średnim.
"Śpiewam w mikrojęzyku podlaskim" - mówi wokalistka Niczos z Bielska Podlaskiego, która wraz producentem Swadą z Białegostoku są wśród dziesięciu finalistów polskiego finału preselekcji do Eurowizji. Ale czy istnieje taki język?
Kiedy marzenie staje się faktem… To z pytań o to, jakie jest muzyczne Podlasie narodziła się płyta z utworami podlaskich artystów. Z ciekawości - jak odpowiedzą na pytanie o to, co gra im w duszy, jak słyszą dźwięki swego miasta i regionu.
Prowadzący:
Andrzej Bajguz
