POD ZNAKIEM POGONI / ПАД ЗНАКАМ ПАГОНІ

Stowarzyszenie Nasza Szkoła, Dyrekcja liceum oraz Rada Rodziców w okresie przedświątecznym w ramach projektu „Białoruskie tradycje kolędnicze i bożonarodzeniowe” zorganizowali integracyjne warsztaty. Na uczestników czekało siedem pracowni: kolędowanie z Anną Fionik, zdobienie bombek różnymi metodami, wykonywanie stroików, tworzenie ozdób ze słomy, wykonywanie pocztówek, tworzenie gwiazdy kolędniczej z Joanna Kiryluk oraz przygotowywanie potraw świątecznych. W audycji „Pad znakam Pahoni” odwiedzimy niemal wszystkie pracownie i porozmawiamy o świętach w domach uczniów hajnowskiego „Białórusa”.

W drugiej części programu spotkamy się z laureatami konkursu na prezentację multimedialną na temat kultury i tradycji Białorusinów Podlasia a także porozmawiamy z autorem książki „Jak mówią Białorusimi?”  Wadzimem Szklarykiem.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Mikołaj, nazywany "cudotwórcą", jest jednym z najbardziej czczonych świętych w Cerkwi prawosławnej. Patron wdów i sierot - wierni modlą się do niego również o przywrócenie wzroku, pomyślność w podróżach i w trudnej sytuacji materialnej. Spotkamy się także z białoruską malarką, ilustratorką, autorką książek dla dzieci Elgą Popovą. 

Zaprasza Anna Petrovska

Ukazał się drukiem najnowszy, świąteczny numer „Haradockich Navin”.

Dziś o noworocznym kalendarzu – dodatku do  świątecznego wydania gazety i o redakcyjnej pracy w samorządowym piśmie, rozmawiamy z główną redaktor „Haradockich Navin” – Dorotą Sulżyk.

W audycji odwiedzimy również jedno z białostockich stoisk z  świątecznymi choinkami. Zaprasza Marek Zabrocki.

Wielu z nas w młodości zajmowało się różnego rodzaju kolekcjonowaniem.  Jedni zbierali pocztówki czy plakaty gwiazd rocka, inni – monety, kapsle  czy znaczki pocztowe. W szkołach były nawet kółka filatelistyczne, na  których można było wymieniać się znaczkami. Jedni skończyli z tym hobby w  młodość, inni zajmują się kolekcjonerstwem również w dorosłym życiu.  Niektórzy mówią nawet żartobliwie, że filatelistyka to nie hobby a  diagnoza :) Z takim stwierdzeniem nie zgadza się jednak dziennikarz i  kolekcjoner Andrej Mialeszka. Czym dla niego jest filatelistyka opowie w  audycji „Pad znakam Pahoni”.

W drugiej części programu z reżyserką i aktorką Paliną Dabrawolską porozmawiamy o białoruskim teatrze na emigracji.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Tegoroczne "Podlasie w obiektywie" było rekordowe pod względem zainteresowania. Ponad 180 osób z całej Polski przysłało blisko pół tysiąca fotografii.

W tym roku jury za najlepsze uznało zdjęcie Macieja Bechta z Warszawy zatytułowane  „Zima. Skit w Odrynkach”.

Wyróżnione prace będzie można oglądać przez cały rok w Muzeum Białoruskim w Hajnówce.

W drugiej części audycji opowiemy o starych, często już zapomnianych kolędach z Podlasia.

Zaprasza Marek Zabrocki

Jak mówią Białorusini? Co wyróżnia język białoruski? Czym różni się od innych języków wschodniosłowiańskich? Ile dialektów jest w języku białoruskim? Tego wszystkiego można będzie się dowiedzieć podczas prezentacji książki Vadzima Szklaryka "Jak mówią Białorusini?" . To ilustrowana książka o charakterze popularnonaukowym, niepozbawiona artystycznego sznytu i dostosowana także do potrzeb młodych odbiorców. Poświęcona jest badaniu cech charakterystycznych współczesnego białoruskiego języka literackiego oraz opisowi najbardziej uderzających cech białoruskich dialektów. W audycji Pod znakiem Pogoni zaprosimy na prezentację książki Vadzima Szklaryka "Jak mówią Białorusini?".

Jest to najlepszy reportaż literacki 2024 roku zdaniem czytelników. „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana historia Podlasia” Anety Prymaki odznaczono Nagrodą Grand Press. Reportaż opowiada o ciężkich polsko-białoruskich relacjach XX wieku i powojennych losach Białorusinów Podlasia. Czy uznanie i zainteresowanie mniejszościową perspektywą wspólnej przeszłości otwiera dialog w regionie i Polsce? O tym będziemy rozmawiać w dzisiejszej audycji Pad znakam Pahoni.

Odwiedzimy także Bondary, gdzie miejscowe Koło Gospodyń Wiejskich aktywnie przygotowuje się do wigilii sołeckiej. 

Zaprasza Anna Petrovska

Jak wydarzenia na polsko – białoruskiej granicy wpływają na funkcjonowanie przygranicznych gmin i ich mieszkańców? Dziś rozmowa z sekretarzem Narewki – Janem Chomczukiem.

W audycji opowiemy również o ciekawej inicjatywie młodych mieszkańców Narewki – „mapie miejsc których nie ma”. Mapa opisuje miejsca i budynki, których nie ma już w miasteczku, ale miały duży wpływ na jego historię.

Na koniec o swej rodzinnej wsi – Gregorowce , opowie nam pasjonat lokalnej historii – Eugeniusz Siemieniuk.

Zaprasza Marek Zabrocki.

Do  spektaklu „Order Białej Myszy” według utworu Uładzimira Arłova, który  wczoraj można było obejrzeć na scenie NieTeatru w Białymstoku, reżyder  Uładzimir Uszakou postanowił dodatkowo wpleść osobiste historie  emigracji występujących w nim aktorów. W audycji „Pad znakam Pahoni”  poznamy historię Światłany Zielankouskiej, która przed emigracją była  znaną aktorką białoruskiego filmu i teatru.
W drugiej części  programu odwiedzimy Gminne Centrum Kultury w Gródku, w którym powstaje  izba pamięci. Jej otwarcie planowane jest na połowę następnego roku  kiedy GCK będzie świętować jubileusz 60-lecia.
Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Jest to najlepszy reportaż literacki 2024 roku zdaniem czytelników. „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana historia Podlasia” Anety Prymaki odznaczono Nagrodą Grand Press. Reportaż opowiada o ciężkich polsko-białoruskich relacjach XX wieku i powojennych losach Białorusinów Podlasia. Czy uznanie i zainteresowanie mniejszościową perspektywą wspólnej przeszłości otwiera dialog w regionie i Polsce? Kiedy reportaż będzie dostępny dla białoruskojęzycznych czytelników – m.in. o tym będziemy rozmawiać w dzisiejszej audycji Pad znakam Pahoni.

W drugiej części programu zaprosimy na prezentacji wspólnego muzycznego projektu KOOB i Sw@da zainspirowanego folklorem Białorusinów Podlasia.

Zaprasza Źmicier Kościn

Dyskusje, wystąpienia ekspertów, naukowców i badaczy - na Wydziale Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku zakończyła się dwudniowa konferencja "Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Polsce na tle europejskim".

Tegoroczna konferencja ma szczególny charakter - odbywa się w przeddzień 20-lecia uchwalenia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.  Takiej ustawy wcześniej w Polsce nie było.

W drugiej części audycji opowiemy o książce „Aleś. Za białoruskie życie”. Książka przedstawia postać obrońcy praw człowieka, laureata  Pokojowej Nagrody Nobla – Aleksandra Bialackiego. Zaprasza Marek Zabrocki.

Tortury, przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna a nawet śmierć – to życie codzienne więźniów reżimu Łukaszenki. Diaspora Białoruska w Białymstoku z okazji przypadającego 10 grudnia Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka zorganizowała pod konsulatem Białorusi akcję solidarności ze wszystkimi więźniami politycznymi. W więzieniach reżimu Łukaszenki znajdują się laureaci nagród Sacharowa i Nobla, kandydaci wyborów prezydenckich 2020 roku. Za kratami są całe rodziny, matki niepełnoletnich dzieci, osoby ciężko chore, niepełnosprawne, emeryci. W audycji porozmawiamy z uczestnikami akcji. 

Dyskusje, wystąpienia ekspertów, naukowców i badaczy – na Wydziale Stosunków Międzynarodowych UwB trwa dwudniowa konferencja „Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Polsce na tle europejskim”. W trakcie konferencji zaplanowano panele dyskusyjne, sesje tematyczne przedstawicieli środowisk naukowych, wystąpienia reprezentantów mniejszości narodowych i etnicznych. W audycji Pod znakiem Pogoni porozmawiamy o ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, w przeddzień jej 20-lecia uchwalenia. 

Zaprasza Anna Petrovska

Według nieoficjalnych danych na Białorusi prawie półtora tysiąca osób uznano za więźniów politycznych. W kolonii karnej przebywają między innymi tym laureat Pokojowej Nagrody Nobla Aleś Bialacki i polski działacz polonijny Andrzej Poczobut.

ONZ potępiło systematyczne łamanie praw człowieka na Białorusi oraz mające tam miejsce represje wobec społeczeństwa obywatelskiego, w ramach których tysiące osób jest przetrzymywanych w więzieniach na podstawie sfabrykowanych zarzutów, a wielu ludzi jest torturowanych i umiera w aresztach.

W drugiej części zapraszamy na spektakl “Order Białej Myszy”.

W spektaklu biorą udział aktorzy, którzy musieli wyjechać z Białorusi z powodu represji: Ihar Sihou, Sviatłana Zielankouskaja, Andrej Barduchajeu-Aroł, Dzijana Bałyka.

To teatralny eksperyment, w którym plotą się rzeczywistość przedstawiona przez wybitnego białoruskiego pisarza Uladzimira Arłowa w książce o tym samy tytule, oraz monologi oparte na osobistych historiach aktorów. To także wiele nawiązań do historii Białorusi, w tym do wydarzeń 2020 roku.

Na zakończenie odwiedzimy kwaterę agro turystyczną w Zabłotczyźnie „Stajnia Bukwica”. Zaprasza Marek Zabrocki.

W  prawosławnych grupach w sieciach społecznościowych rozbrzmiewa dyskusja  nt. możliwego zaangażowania żeńskiego klasztoru św. Elżbiety w  prowadzenie zbiórek na potrzeby rosyjskiej armii i jej wsparcia w  agresji na Ukrainę. W audycji „Pad znakam Pahoni” o monasterze i jego  działalności porozmawiamy z o. Hieorhijem Rojem, który obecnie opiekuje  się białoruską wspólnotą prawosławną w Wilnie podległą Patriarsze w Konstantynopolu.
W drugiej części programu spotkamy się z Łukaszem  Leoniukiem – współtwórcą projektu „Białystok widzi mi się” oraz Iharam  Iwanowem z londyńskiego wydawnictwa Skaryna Press.
Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Ta placówka ma za zadanie wznowić tradycje badań dialektologicznych białoruskich gwar poza Białorusią. Rada wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego utworzyła Pracownię Białoruskiej Dialektologii. Badacze białoruskich gwar połączą tu siły by kontynuować pracy językowe poza Białorusią, przede wszystkim na Podlasiu i Wileńszczyźnie. O pomyśle i planach placówki rozmawiamy w dzisiejszej audycji Pad znakam Pahoni z jej kierownikiem doktorem Mirosławem Jankowiakiem.

W# drugiej części programu przyjrzymy się współczesnej muzyce tworzonej przez Białorusinów.

Zaprasza Źmicier Kościn

Szkolny Budżet Partycypacyjny to środki z budżetu Miasta przeznaczone na sfinansowanie projektów zgłoszonych przez uczniów. Celem programu jest tworzenie postaw obywatelskich wśród młodzieży, inspirowanie uczniów do działań pozalekcyjnych, aktywizowanie środowiska szkolnego, rozwijanie kreatywności i współpracy oraz umożliwianie uczniom wpływania na własne otoczenie. Uczniowie hajnowskiego „Białorusa” otrzymają 2 tyś. zł na zrealizowanie projektu, który sami stworzą, a następnie wybiorą w czasie głosowania. W audycji porozmawiamy o projektach i szkolnym budżecie partycypacyjnym w II LO z DNJB w Hajnówce.

Dowiemy się także, jakie nowe twórcze inicjatywy proponuje hajnowska fundacja Oni to My. 

Zaprasza Anna Petrovska

Na kolejnym spotkaniu z cyklu „Mova na nova”, w białostockim Habie Novaja Ziamla, rozmawiano o tradycyjnym białoruskim instrumencie muzycznym – cymbałach.

Oprócz historii instrumentu, można było wysłuchać koncertu na cymbałach w wykonaniu byłej wykładowczyni i muzyka Mińskiej Filharmonii – Hanny Lepiaszkiewicz.

W audycji porozmawiamy również o strojach estradowych, białoruskich zespołów ludowych z Podlasia. Zaprasza Marek Zabrocki.

Po raz kolejny w ramach Targach Książki Historycznej w Warszawie został zorganizowany „Salon niezależnych białoruskich wydawnictw i autorów”. Dzięki organizatorom Targów i wsparciu Centrum Solidarności Białoruskiej, czytelnicy mogli nie tylko nabyć nowe białoruskie książki, które w większości ukazują się już na emigracji ale także spotkać się z białoruskimi historykami i pisarzami podczas prezentacji książek. Wśród autorów, którzy spotkali się z czytelnikami w Warszawie byli m.in. Hanna Murajda z Niemiec, Aleh Hruździłowicz z Wilna czy Uładzimir Arłou z Białegostoku.

W audycji „Pad znakam Pahoni” opowiemy o nowinkach jednego z białoruskich wydawnictw Gutenberg Publishing z Krakowa. Spotkamy się także z pisarzami.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Były kwiaty, życzenia i ciepła atmosfera. W Białymstoku (29.11) odbył się benefis znanej białostockiej białoruskiej poetki Miry Łukszy. Spotkanie było zorganizowane przez Centrum Białoruskiej Kultury w Białymstoku z okazji 50-lecia twórczości poetki. W dzisiejszej audycji Pad znakam Pahoni odwiedzimy uroczystość. Porozmawiamy również o literackim seminarium „Biaźmiežža”, które odbyło się na Podlasiu. Pod koniec opowiemy o projekcie popularyzacji tradycyjnego rękodzieła podlaskich Białorusinów.

Zaprasza Źmicier Kościn

Wydarzenia października w audycji „Pad znakam Pahoni” podsumują: Walentyna Łojewska (Radio Racja), Źmicier Kościn (Radio Białystok) oraz Jarosław Iwaniuk (Radio Białystok).

Wśród poruszanych tematów: powołanie doradcy marszałka podlaskiego województwa ds. mniejszości narodowych i etnicznych, Sejmik również chce powołania komisji ds. mniejszości, inicjatywa społeczna „Nasza Pamięć” dotychczas zajmująca się miejscami pamięci ofiar rajdu „Burego” z 1946 roku może poszerzyć swój zasięg, niepokoje związane z budową „Tarczy Wschód” na Podlasiu, likwidacja Biełsatu.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

W Gdańsku, w Europejskim Centrum Solidarności, odbyła się 13. ceremonia wręczenia nagrody im. Jerzego Giedroycia przyznawanej za najlepszą książkę w języku białoruskim w gatunkach prozy artystycznej i dokumentalnej. Nagroda przyznawana od 2012 roku, jest największym niezależnym wyróżnieniem literackim dla białoruskich twórców. 

W audycji Pod znakiem Pogoni porozmawiamy także o poście bożonarodzeniowym tzw. "filipowym". 

Zaprasza Anna Petrovska