POD ZNAKIEM POGONI / ПАД ЗНАКАМ ПАГОНІ

Rogacze – wieś w gminie Milejczyce w powiecie siemiatyckim. W programie o tym, jak mieszkańcy tej małej miejscowości organizują sobie spędzanie wolnego czasu.

We wsi działa Koło Gospodyń Wiejskich „Pszczółki”. W miejscowej świetlicy organizowane są spotkania śpiewacze, wieczory gier i wspólne gotowanie potraw. Co roku wiosną koło organizuje we wsi „Rohulki” - imprezę pokazującą dawne wiosenne tradycje.

Jeden z członków koła – Anatol Matujewicz – zajmuje się hodowlą owiec. Opowie o tym, dlaczego zdecydował się na takie zajęcie.

Zaprasza Rafał Androsiuk

Jest już dostępny Białoruski Kalendarz Encyklopedyczny na każdy dzień. To już drugie, uzupełnione wydanie przewodnika, autorem jakiego jest Vładzimir Chilimanowicz z Grodna.

W kalendarzu można znaleźć najważniejsze daty związane z historią Białorusi.

W drugiej części audycji zapraszamy na przegląd najnowszego wydania czasopisu „Bielski Hościneć”.

Zaprasza Marek Zabrocki.

Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku od roku akademickiego 2025/2026 uruchamia nowy kierunek na studiach stacjonarnych I stopnia: etnofilologia białoruska. Będzie to połączenie przedmiotów lingwistycznych, literaturoznawczych i kulturologicznych. Absolwenci będą mogli pracować m.in. w administracji publicznej, mediach, wydawnictwach, szkolnictwie i placówkach kultury.

W audycji „Pad znakam Pahoni” spotkamy się również z wójtem gminy Czeremcha Jerzym Wasilukiem, który opowie o realizowanych i planowanych inwestycjach oraz kierunkach rozwoju gminy.

Na koniec dowiemy się jakie propozycje, pomysły i plany na działalność Gminnego Ośrodka Kultury w Czyżach ma nowa dyrektor Anna Niesteruk.

Zaprasza Rafał Androsiuk

Książka „Aleś. Za białoruskie życie…” to głownie rozmowy z Alesiem Bialackim laureatem Pokojowej Nagrody Nobla z 2022 roku przeprowadzone przez pisarza i dziennikarza Michała Androsiuka. „Spędziliśmy kilka dni w Białowieskiej Puszczy na wspomnieniach poczynając od dzieciństwa Alesia a kończąc jego działalnością na rzecz obrony praw człowieka” – mówi Michał. „Wydanie unikalne jest również dlatego, że znalazły się w nim fotografie nigdzie wcześniej nie publikowane” – dodaje prezes Radia Racja Eugeniusz Wappa. Obaj w audycji „Pad znakam Pahoni” opowiedzą o kulisach powstawania książki oraz o tym dlaczego trzeba wciąż przypominać o białoruskich więźniach politycznych.

W drugiej części rozmowy spotkamy się z Alesiem Dziemidzienką – liderem zespołu Relikt, który przygotowuje się do trasy koncertowej po Polsce. Pierwszy koncert z prezentacją nowego singla „Scyzoryk” Relikt zagra 22 marca w Białymstoku.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Synkowce to niewielka miejscowość w gminie Nowy Dwór. Jak większość podlaskich wsi pomału się wyludnia. Kilku gospodarzy, brak młodzieży, brak miejsca do spotkań mieszkańców. Jak się żyje w takiej miejscowości? Z mikrofonem odwiedzamy wieś Synkowce w gminie Nowy Dwór.

Białoruski zespół Atesta balansuje pomiędzy poetyckim liryzmem i rozbrajającą szczerością oraz akustycznymi i elektrycznymi instrumentacjami, post-punkowy zespół Sož przyciąga swoim hipnotuzującym misterium. W audycji Pod znakiem Pogoni spotkamy się z frontmenami białoruskich zespołów Atesta i Soż.

Zaprasza Anna Petrovska

„Zwyszwiersz” to przygotowany przez białoruskiego muzyka i kompozytora  Wiktora Siamaszkę album z poezją Nadziei Artymowicz. Wiersze  białoruskiej poetki z Bielska Podlaskiego, która zmarła w 2023 roku,  zabrzmiała w wykonaniu Chóru Wolnych Białorusinów „Dźwięk  ciszy” a także w deklamacji z akompaniamentem fortepianu. W audycji  „Pad znakam Pahoni” Wiktar Siamaszka opowie dlaczego zafascynowała go  twórczość Nadziei Artymowicz oraz o tym jak powstawał album.

W drugiej części programu opowiemy o twórczej przestrzeni „Kropka” w Wilnie.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Podlaskie chaty, bania, wiatrak i stodoła -  te skarby architektury naszego regionu można oglądać w skansenie w Białowieży. Budowę skansenu w latach osiemdziesiątych zaczęli między innymi studenci – przedstawiciele mniejszości białoruskiej w Polsce.

Dziś skansenem opiekują się miedzy innymi dzieci pierwszych budowniczych.

W drugiej części audycji opowiemy o białoruskich, akademicznych cymbałach.

Zaprasza Marek Zabrocki.

Liczba nielegalnych przekroczeń granicy polsko-białoruskiej na terenie powiatu hajnowskiego ostatnio spadła. Ale inne problemy pozostały – to zamknięte przejścia graniczne, brak turystów, wojskowe pojazdy na publicznych drogach i niepewność, co będzie dalej. W programie „Pad znakam Pahoni” o tym, co na temat sytuacji w powiecie hajnowskim sądzą mieszkańcy i wójtowie przygranicznych gmin.

„Ekspedycja Wacława Łastowskiego w 1928 roku” – to tytuł albumu zaprezentowanego w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej. W publikacji znalazło się około 300  unikatowych materiałów fotograficznych zebranych podczas wyprawy etnograficznej, prowadzonej przez badacza Wacława Łastowskiego na ziemi mozyrskiej i słuckiej.

Prezentacje  albumu zorganizowało Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku

Uczestników tej ekspedycji spotkał tragiczny los. NKWD brutalnie rozprawiło się z jej uczestnikami i próbowali zniszczyć pamięć o wydaniu. Orginalne materiały z ekspedycji  obecnie znajdują się w Bibliotece Białoruskiej im. Franciszka Skaryny w Londynie. Album przez dziesięciolecia był nieznany szerokiemu gronu odbiorców, a teraz wydanie zostało opublikowane.

Wacław Łastowski to białoruski działacz społeczny i polityczny, pisarz, historyk, filolog, krytyk literacki, etnograf, pracownik naukowy Białoruskiej Akademii Nauk. Rozstrzelany w 1938 roku.

Podczas prezentacji albumu zaprezentowano rekonstrukcję strojów regionu ekspedycji, a samemu wydarzeniu towarzyszyła  muzyka warszawskiej kapeli Bliska, grającej tradycyjną muzykę białoruską.

W audycji opowiemy również o białoruskim archiwum Podlasia, jakie stwarza Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku.

Zaprasza Marek Zabrocki.

Wydarzenia stycznia w audycji „Pad znakam Pahoni” podsumują: Walentyna Łojewska (Radio Racja), Jerzy Kalina (Telewizja Biełsat) oraz Jarosław Iwaniuk (Radio Białystok).

Wśród poruszanych tematów: trzecia rocznica wojny w Ukrainie, czy jest szansa na sprawiedliwy pokój, litewscy prawicowi aktywiści żądają zakazu używania „Pogoni” przez białoruskich emigrantów na Litwie, drugie miejsce duetu Swada x Niczos na polskich eliminacjach do finału Festiwalu Eurowizji, w Hajnówce odbędzie się jednak marsz ku czci „kobiet wyklętych”.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Pieniądze za studiowanie i gwarancja zatrudnienia - w ten sposób samorząd powiatu hajnowskiego zachęca studentów pielęgniarstwa i położnictwa do nauki zawodu, a w rezultacie do mieszkania w Hajnówce i podejmowania pracy w miejscowym szpitalu. Program stypendialny działa od 2019 roku. W tym czasie skorzystało z niego ok. 50 osób. Pierwsi stypendyści rozpoczęli pracę w 2023 roku.

W drugiej części audycji „Pad znakam Pahoni” zapoznamy się z działalnością Koła Gospodyń Wiejskich we wsi Dobrowoda w gminie Kleszczele.

Zaprasza Rafał Androsiuk

Na wrzesień przewidziana jest organizacja III Festiwalu Gwar Pogranicza w Hajnówce. W tym roku organizacją imprezy ma zająć się nowo powołana instytucja o tej samej nazwie – Instytut Gwar Pogranicza.

W programie festiwalu przewidziano między innymi dyskusje naukowe, gry i zabawy dla dzieci, a także koncert. O planowanej imprezie opowiada nam organizatorka, językoznawczyni dr. Anna Nikitiuk.

Od 2020 roku kultura bartnicza Puszczy Białowieskiej wpisana jest Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości. O tradycyjnych barciach białowieskich,  opowiada nasz dzisiejszy gość – pszczelarz – Włodzimierz Owłasiuk.

Dziś audycja po – svojomu. Zaprasza Marek Zabrocki.

W trzecią rocznicę agresji Rosji na Ukrainę swoją solidarność okazali Białorusini z Podlasia. Akcję „Razem przeciwko rosyjskiej agresji” zorganizowała Białoruska Diaspora Białegostoku, władze Białegostoku i wojewoda podlaski.

Celem mityngu było przypomnienie o solidarności z Ukrainą, która nie pozwoliła agresorom na realizację swoich planów.

W audycji „Pad znakam Pahoni” spotkamy się również z Aleksym Dzikavickim, który opowie o założeniach i działalności nowego projektu medialnego „Belarus Tomorrow”.

Zaprasza Rafał Androsiuk

Piękno i siłę ich tradycyjnych głosów znają słuchacze nie tylko w naszym regionie ale i w całej Polsce. Zespół „Rozśpiewany Gródek” świętował swój jubileusz 70-lecie istnienia, a zespół „Jesienny liść” z Gródka doczekał się jubileuszu 30-lecia istnienia.

 „Rozśpiewany Gródek” to jeden z najstarszych na Białostocczyźnie białoruskich zespołów śpiewaczych. Powstał w marcu 1954 roku, zaś „Jesienny liść” to zespół, w którym swoje wokalne umiejętności prezentują emeryci i renciści z gminy Gródek. Powstał w październiku 1996. Obydwa zespoły wykonują białoruski folklor, przedstawiają również różnego rodzaju obrzędy i tradycje związane z podlaskim weselem, chrztem, czy żniwami.

W audycji Pod znakiem Pogoni będziemy na jubileuszowym koncercie zespołów z Gródka.

Zaprasza Anna Petrovska

Na scenie Białostockiego Teatru Lalek wystąpili zarówno Białorusini z Podlasia jak i przedstawiciele białoruskiej diaspory z Warszawy, Wilna i Białegostoku. W finale IV Międzynarodowego Konkursu Recytatorskiego z okazji Dnia języka Ojczystego wzięło udział ponad 20 uczestników w różnych kategoriach wiekowych. Relacją z finału konkursu rozpoczniemy dzisiejszą audycję „Pad znakamiem Pahoni”.

W drugiej części programu Jula Siwiec z Centrum Białoruskiej Kultury w Białymstoku zaprosi na kolejną imprezę organizowaną przez tę instytucję. Na zakończenie o możliwości zawarcia pokoju czy chociażby rozejmu między Rosją a Ukrainą porozmawiamy z ekspertem ds. wschodnich Pawłem Kazaneckim ze Wschodnioeuropejskiego Centrum Demokratycznego.

Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

W tym dniu wspominamy o dziedzictwie językowym, które zostało nam od naszych przodków. Dziś (21.02) na całym świecie jest obchodzony Dzień Języka Ojczystego. W audycji Pad znakam Pahoni odwiedzimy białoruskie Liceum w Hajnówce, gdzie tradycyjnie odbył się konkurs „Biełaruskaja hawenda”.

Porozmawiamy z uczniami i nauczycielką języka białoruskiego w Niepublicznej Szkole Podstawowej im św.św. Cyryla i Metodego w Białymstoku. Pod koniec o tym jak mówią Białorusini.

Zaprasza Źmicier Kościn

W lipcu ma się zakończyć gruntowy remont budynku starej szkoły w Rybołach. Od kilkunastu lat, mieści się tam Muzeum Miejscowej Białoruskiej Kultury „Baćkauszczyna”. Muzeum założył były miejscowy proboszcz i historyk  - ojciec Grzegorz Sosna z matuszką Antoniną.

Remont jest możliwy dzięki unijnym środkom, z projektu Polska – Litwa.

W drugiej części audycji opowiemy o początkach białostockiej imprezy muzycznej - „Na Swojską Nutkę”.

Zaprasza Marek Zabrocki.

Festiwal  „Wiersze na asfalcie” poświęcony pamięci białoruskiego poety Michasia  Stralcowa już po raz czwarty odbył się poza granicami Białorusi. Mimo  emigracyjnego kontekstu i represji reżimu Łukaszenki wobec wszystkiego  co białoruskie w samej Białorusi, festiwal w tym roku miał bardzo  obszerny program i trwał cztery dni. Wzięli w nim udział literaci z  różnych europejskich krajów. Jak powiedział znany białoruski poeta i tłumacz Andrej Chadanowicz: „Fewstiwal kontynuuje tradycję światłości w  mrocznych czasach”. W audycji „Pad znakam Pahoni” spotkamy się z  organizatorami i uczestnikami Festiwalu a także porozmawiamy o obecności  na nim przedstawicieli białoruskiej mniejszości narodowej z Podlasia.
Zaprasza Jarosław Iwaniuk.

Najpierw były eliminacje rejonowe w pięciu podlaskich miastach, a następnie prawie siedemdziesiąt najlepszych zespołów, chórów, duetów i solistów wystąpiło na scenie Hajnowskiego Domu Kultury podczas centralnego przeglądu "Piosenki Białoruskiej". Impreza organizowana przez Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w formie festiwalu odbywa się trzydziesty drugi raz. Jest jednym z większych wydarzeń poświęconych rozwojowi i zachowaniu kultury białoruskiej w Polsce.

Zaprasza Rafał Androsiuk

Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku zorganizowało cykl warsztatów tradycyjnego śpiewu „Pieśni Białostocczyzny”. Można było się zapoznać z białoruskimi kołysankami z Podlasia. Kołysanki pochodzą z archiwum fonograficzngo znanego białostockiego folklorysty Stefana Kopy. To świetna okazja by zapoznać się z podlaskimi kołysankami – podkreślają uczestnicy warsztatów.

To okazja do wspomnień i wspólnego przeżywania muzycznych osiągnięć. W audycji będziemy na jubileuszu 25-lecia zespołu RIMA z Gródka.

Zaprasza Anna Petrovska