Radio Białystok | Patronaty | VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa "Prawosławie w historii Podlasia"
W dniach 29-30 listopada 2024 r. w Bielsku Podlaskim odbędzie się VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa "Prawosławie w historii Podlasia" (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce).
Centralnym tematem VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej będzie miejsce prawosławia w historii Podlasia. Okazją ku temu jest jubileusz 100-lecia autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce, który przypada w listopadzie 2024 r.
Prawosławie odgrywa fundamentalną rolę w życiu regionu od ponad tysiąca lat. Przyjęcie chrześcijaństwa w jego bizantyjskiej tradycji przez władców Rusi Kijowskiej było wydarzeniem epokowym, którego rezultatem było rozprzestrzenienie się wiary prawosławnej na ziemiach nadbużańskich. To determinowało przynależność cywilizacyjną i religijną ruskich mieszkańców tego regionu, a Kościół prawosławny przez wieki odgrywał tu wielką rolę w procesach politycznych, etnicznych, kulturalnych i społecznych. Także i dzisiaj prawosławie stanowi kluczowy element tożsamości większości ukraińskojęzycznych mieszkańców Podlasia. Nowe realia jego funkcjonowania w tym regionie przyniosło uzyskanie w 1924 r. autokefalii przez Kościół prawosławny w państwie polskim, w skład którego po pierwszej wojnie światowej weszło także Podlasie.
Rola prawosławia w historii Podlasia zaprezentowana zostanie na konferencji w szerokiej perspektywie. Dla zrozumienia historii Kościoła prawosławnego na Podlasiu niezwykle ważnym jest ukazanie kształtowania się i transformacji lokalnych tradycji cerkiewnych i znaczenia w tym procesie przynależności regionu do kijowskiej metropolii prawosławnej, a następnie wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Intersującym zagadnieniem są dzieje poszczególnych parafii, które są ważnym przykładem mikrohistorii.
Podczas konferencji szczególna uwaga zostanie poświęcona zagadnieniu autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce. Jubileusz 100-lecia darowania autokefalii na podstawie tomosu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego skłania do refleksji nad znaczeniem tego aktu. Ważnym czynnikiem jest to, iż Kościół prawosławny w państwie polskim otrzymał autokefalię jako spadkobierca tradycji metropolii kijowskiej.
Oczywiście, zakres tematyczny konferencji pozostanie różnorodny i obejmie problematykę Podlasia w szerokim znaczeniu. Podczas obrad zostaną przedstawione referaty, które dotyczą różnych aspektów historii, kultury, języka i współczesności społeczności ukraińskiej regionu, a także innych zagadnień będących w sferze zainteresowań badawczych ukraińskiego środowiska naukowego Podlasia.
Podlaskie Ukraińskie Konferencje Naukowe zostały zapoczątkowane w 2017 r. i od tego czasu odbywają się jesienią każdego roku. Ich celem jest intensyfikacja badań nad kulturą, językiem, historią i współczesnością etnosu ukraińskiego Podlasia, a także stworzenie miejsca dla prezentacji i popularyzacji wyników badań naukowych dotyczących regionu. Systematyczne badania tej problematyki mają kluczowe znaczenie dla poznania i zachowania ukraińskiego dziedzictwa Podlasia oraz kształtowania tożsamości jego mieszkańców.
Niezbędne do tego są również integracja i rozwój ukraińskiego środowiska naukowego Podlasia oraz rozwijanie jego kontaktów z badaczami z różnych ośrodków naukowych Polski, Ukrainy, Białorusi i innych krajów.
Podczas konferencji odbędzie się pięć sesji:
- Sesja I "Tradycje prawosławne Podlasia i ich transformacje na przestrzeni wieków",
- Sesja II "Kościół prawosławny w Polsce na drodze autokefalii",
- Sesja III "Historia i kultura Podlasia",
- Sesja IV "Podlasie i sąsiednie regiony w składzie Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii",
- Sesja V "Mikrohistoria: dzieje Kościoła prawosławnego w historiach podlaskich parafii".
W trakcie konferencji odbędą się także inne wydarzenia:
- Uroczyste podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk a Podlaskim Instytutem Naukowym,
- Prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa,
- Wernisaż wystaw "Wydawnictwa Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii" oraz "Działalność wydawnicza Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w II Rzeczypospolitej",
- Prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok,
- Projekcja filmu Metropolita Dionizy Waledyński,
- Koncert ukraińskiej muzyki cerkiewnej w wykonaniu Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej "Katapetasma" pod dyrekcją Łukasza Hajduczeni.
Organizatorem konferencji jest Podlaski Instytut Naukowy. Współorganizatorami są: Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.
Patronat honorowy objęli: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski.
Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, jest współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbywa się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.
Konferencja będzie przeprowadzona w formacie hybrydowym, tzn. odbywać się będą obrady stacjonarne w Bielsku Podlaskim (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Kazimierzowska 14), zaś część referentów wystąpi online.
Transmisja online konferencji będzie prowadzona na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku (pninstytut) oraz w YouTube (Podlaski Instytut Naukowy).
Informacje o konferencji (w tym szczegółowy program) są dostępne na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego, w zakładce poświęconej konferencji:
https://www.pninstytut.org/pl/pukn/viii-pukn/
Na Facebooku zostało utworzone wydarzenie o konferencji:
https://www.facebook.com/events/8929487053781467
VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa "Prawosławie w historii Podlasia"
(w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce)
Bielsk Podlaski, 29-30 listopada 2024 r.
PROGRAM RAMOWY
Miejsce obrad konferencji:
Miejska Biblioteka Publiczna
w Bielsku Podlaskim, ul. Kazimierzowska 14
29.11.2024 (piątek)
9.00-9.30 - Uroczyste otwarcie konferencji
9.30-9.45 - Uroczyste podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk a Podlaskim Instytutem Naukowym
9.30-13.00 - Sesja I "Tradycje prawosławne Podlasia i ich transformacje na przestrzeni wieków"
13.30-14.00 - Prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa
14.45-15.00 - Wernisaż wystaw "Wydawnictwa Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii" oraz "Działalność wydawnicza Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w II Rzeczypospolitej"
15.00-15.15 - Prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok
15.15-18.45 - Sesja II "Kościół prawosławny w Polsce na drodze autokefalii"
18.45-19.15 - Projekcja filmu Metropolita Dionizy Waledyński
30.11.2024 (sobota)
9.00-11.15 - Sesja III "Historia i kultura Podlasia"
11.30-13.15 - Sesja IV "Podlasie i sąsiednie regiony w składzie Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii"
14.00-16.15 - Sesja V "Mikrohistoria: dzieje Kościoła prawosławnego w historiach podlaskich parafii"
16.15-16.30 - Uroczyste zamknięcie konferencji
16.30-17.00 - Koncert ukraińskiej muzyki cerkiewnej w wykonaniu Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej "Katapetasma" pod dyrekcją Łukasza Hajduczeni
