Radio Białystok | Magazyny | Na Kresach | Muzeum Pamięci Sybiru wydało książkę o syberyjskiej wiosce Białystok
Muzeum Pamięci Sybiru (MPS) to powstała w Białymstoku ogólnopolska placówka zajmująca się m.in. tematyką deportacji Polaków na Wschód. Prowadzi już ona działalność naukową i edukacyjną, trwa tworzenie jej stałej ekspozycji. Otwarcie muzeum dla zwiedzających zaplanowano na 17 września 2021 roku.
Książka o syberyjskiej wsi Białystok powstała w ramach działalności wydawniczej MPS.
O miejscowości zrobiło się głośno po pożarze tamtejszego kościoła
O miejscowości zrobiło się w Polsce głośno za sprawą akcji "Syberyjski Białystok - zmartwychwstanie", w ramach której przez blisko dwa lata zbierane były pieniądze na odbudowę tamtejszego kościoła. Drewniana świątynia spłonęła doszczętnie w nocy z 18 na 19 kwietnia 2017 r. Za przyczynę przyjęto awarię instalacji elektrycznej.
Kościół zbudowali w 1908 r. Polacy, którzy w ramach dobrowolnej emigracji przenieśli się w tamte strony za chlebem i założyli osadę. Pełnił nie tylko funkcje sakralne, ale też integrujące miejscową polską wspólnotę.
"Okoliczni mieszkańcy chrzcili w nim swoje dzieci, opłakiwali zmarłych, dziękowali za codzienność. W czasie walki systemu komunistycznego z religią (...) został zamknięty. Następnie urządzono w nim magazyn na zboże, a potem wiejski klub. Parafię reaktywowano dopiero w latach dziewięćdziesiątych. Odbudowaną w 1998 roku z ruin świątyni, po niespełna dwudziestu latach, strawił ogień" - pisze w książce dyrektor MPS prof. Wojciech Śleszyński.
Kościół odbudowano dzięki pieniądzom zebranym w akcji
Dzięki pieniądzom zebranym w ramach akcji "Syberyjski Białystok - zmartwychwstanie" kościół odbudowano. Budynek jest drewniany, a całość projektu oparta na oryginalnej bryle świątyni z 1908 r. Nowy obiekt jest jednak znacznie mniejszy, łącznie z poddaszem jego powierzchnia nie przekracza 100 m3, ale na potrzeby obecnej społeczności syberyjskiego Białegostoku jest wystarczająca.
Oprócz części sakralnej w budynku jest też miejsce, w którym będzie można prowadzić aktywizację i edukację miejscowych dzieci. Na strychu zaś znajduje się miejsce noclegowe, które będzie wykorzystywane np. przez duchownych przyjeżdżających do wsi w obowiązkach duszpasterskich.
Pierwsza msza, jeszcze w niewykończonym budynku, odbyła się podczas Bożego Narodzenia w 2019 roku. Konsekracja była planowana na 13 czerwca 2020 r., w dzień patrona tej świątyni św. Antoniego z Padwy, ale plany te pokrzyżowała pandemia. Uroczystość przełożono na przyszły rok.
Książka to opowieść o wsi i jej mieszkańcach
Jak podkreśla MPS, wydana przez tę placówkę książka to opowieść o wsi i jej mieszkańcach, czyli część historii polskiego osadnictwa na Syberii. W publikacji są też wywiady m.in. z ojcem Krzysztofem Korolczukiem - duchownym urodzonym w podlaskim Białymstoku, który opiekuje się parafianami z Białegostoku syberyjskiego, leżącego ok. 200 km na północ od Tomska. Zdjęcia zamieszczone w publikacji pochodzą nie tylko ze zbiorów prywatnych, ale też m.in. Państwowego Archiwum Obwodu Tomskiego.
Autorzy książki przypominają trudne, momentami tragiczne losy mieszkańców tej wsi, m.in. przedwojenny czas tzw. wielkiego terroru, gdy - w oparciu jedynie o fakt, iż mieli polsko brzmiące nazwiska - aresztowano wszystkich blisko 90 dorosłych mężczyzn z syberyjskiego Białegostoku, z których do domu wrócili tylko nieliczni.
Krajobraz wokół to rozbite czołgi i samochody, spalone drzewa, leje po bombach, kleiste błoto, w którym grzęzną nogi i okopy ze szczurami. Tak żyją żołnierze walczący w Ukrainie w tzw. strefie zero czyli - oko w oko z wrogiem.
Nikole Luberacka otrzymała tytuł Mistrza Ortografii Polskiej na Łotwie. Podczas dyktanda w Gimnazjum imienia Józefa Piłsudskiego w Dyneburgu z językowymi pułapkami zmagały się 132 osoby.
Minęło 30 lat od podpisania traktatu o przyjaźni między Litwą a Polską. Jak dziś wyglądają relacje i jak przez ostatnie lata się kształtowały?
Przed nami majówka i jeśli ktoś planuje się udać w stronę Litwy, to może warto odwiedzić miejsca, które trochę wykraczając poza stałe trasy, właśnie po to, żeby lepiej zrozumieć historię, także mieszkających tam Polaków i Litwinów oraz przedstawicieli innych narodowości. Jednym z takich miejsc jest Hala Targowa i targowisko "Pod Halą".
Głośnym echem odbił się spektakl "Robczik" Bożeny Sosnowskiej. Jest on spojrzeniem na współczesne Wilno, bez sentymentów i nostalgii, oczami młodych ludzi.
24 lutego minie druga rocznica rosyjskiego ataku na Ukrainę. W tej audycji o codzienności Polaków we Lwowie opowie Teresa Pakosz z Radia Lwów. W programie również o zbliżającym się setnym numerze Gońca Kresowego, ale i o pierwszym.
Polskie media na Litwie - jakie są oczekiwania względem nich i jakie są potrzeby wśród polskiej mniejszości? Kto z nich korzysta? Jaką role w tworzeniu współczesnego dialogu międzykulturowego i międzypokoleniowego pełnią?
Uczestnicy "Kresów" opowiadają, jak to jest być Polakiem poza Polską.
To cykliczne spotkanie jest gestem wsparcia więźniów politycznych na Białorusi. Organizatorzy akcji solidarności w centrum Białegostoku - Związek Polaków na Białorusi - domagają się uwolnienia między innymi więzionego przez reżim dziennikarza Andrzeja Poczobuta.
Prowadzący:
Źmicier Kościn
