Dzieci to ogromna radość, ale też i odpowiedzialność. W tym konieczność zapewnienia im odpowiednich warunków życia i rozwoju. Na to potrzebne są środki finansowe. Od dłuższego czasu w Polsce mamy do czynienia z kryzysem demograficznym. Liczba ludności w Polsce jest coraz niższa, a społeczeństwo się starzeje. Odpowiedzią na to mają być różne rodzaje programów socjalnych i pomocy ze strony państwa. Jedną z nich jest tak zwana ulga na dzieci, wprowadzona w ramach deklaracji PIT 37. Dlaczego ustawodawca zdecydował się ją wprowadzić? Jak z niej skorzystać? Kto jest uprawniony do wnioskowania? Ile wynosi pomoc?
Ulga na dzieci została wprowadzona wprost w ustawie podatek dochodowy od osób fizycznych. Z ulgi podatkowej może skorzystać podatnik, rozliczający się na zasadach określonych w ustawie o PIT, art. 27 (o skali podatkowej). Jak najbardziej więc dotyczy między innymi osób przygotowujących PIT 37.
Wyciąg z przepisów
Ustawa podatek dochodowy od osób fizycznych art. 27f
Od podatku dochodowego […] podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku, do którego w roku podatkowym:
1) wykonywał władzę rodzicielską;
2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Według badań GUS, na koniec czerwca 2020 ludność Polski liczyła 38 354 tys. osób, ale liczba ta się zmniejsza. W pierwszym półroczu 2020 r. liczba ludności zmniejszyła się o prawie 28 000 osób, co wskazuje na ubytek rzeczywisty 0,07%. W tym okresie urodziło się 177 tys. dzieci, ale to o prawie 5 tysięcy mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Dodatkowo, zmarło więcej osób niż się urodziło - czyli 208 tys. osób. Oznacza to ujemny przyrost naturalny (różnica pomiędzy liczbą żywych urodzeń a zgonów). Wynosi on -31,2 tys., czyli -1,6‰. Na każde 10 tysięcy ludzi ubywa więc aż 16 osób. Ponadto, piramidy wieku ludności wskazują na tendencję do starzenia się społeczeństwa. Są to groźne trendy, które prowadzą (w dużym uproszczeniu) do tego, że coraz mniejsza grupa osób w wieku produkcyjnym pracuje na podatki i emerytury. Jedną z zachęt dla rodziny, by posiadała więcej dzieci, są tak zwane ulgi na dzieci. Co prawda nazywa się je „ulgą na dziecko”, a tak naprawdę ma na celu służenie rodzicom i rodzinie, w rozumieniu podstawowej jednostki gospodarczej. Ulga polega na tym, że dzięki niej podatnik może zapłacić mniejszy podatek. Poznając cele działania ustawodawcy, można wnioskować między innymi kto będzie mógł skorzystać ze wsparcia.
Ulga na dzieci przysługuje zarówno rodzicom, jak i opiekunom prawnym i rodzicom zastępczym, o ile dziecko z nimi zamieszkuje. Jest jedną z najczęściej wykorzystywanych ulg w PIT 37 i można skorzystać z niej również przy rozliczeniu rocznej deklaracji na PIT 36.
Ustawodawca zdecydował, że warunkiem koniecznym do możliwości zastosowania ulgi, jest faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem. Oznacza to, że z ulgi skorzystać może rodzic, który faktycznie wykonuje piecze nad dzieckiem oraz je wychowuje. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej, bez faktycznego jej wykonywania, nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi. Faktycznie nie powinni więc korzystać z niej rodzice tylko płacący alimenty, czy utrzymujące sporadyczne kontakty z dzieckiem.
Ulga przysługuje na każde dziecko, które nie ukończyło 18 lat. Ponadto ustawodawca zdecydował, że z ulgi można skorzystać również na każde niepełnosprawne dziecko, które otrzymuje zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Katalog "dzieci" został również rozszerzony na dzieci do 25 roku życia, które ciągle się uczą, jeżeli nie uzyskało dochodów, które podlegają opodatkowaniu, a ich inne dochody i przychody uzyskane w ramach ulgi dla młodych po zsumowaniu nie przekroczyły 3089 zł. Ograniczenie to nie dotyczy otrzymywania przez dziecko renty rodzinnej.
Według ustawodawcy z ulgi może skorzystać rodzina, której dochody (wspólne dochody małżonków) przy jednym dziecku wynoszą maksymalnie 112 000 zł. Taka sama granica została wskazana dla rodziców samotnie wychowujących jedno dziecko. Jeżeli rodzice nie pozostają w związku małżeńskim, ale wychowują 1 dziecko wspólnie z drugim rodzicem, to górna granica dochodu na każdego podatnika – rodzica wynosi 56 000 zł.
Jeżeli rodzina wychowuje więcej niż jedno dziecko (dwoje lub więcej) nie ma limitu dochodowego na skorzystanie z ulgi na dzieci. Można z niej skorzystać więc niezależnie od osiąganych dochodów.
Wysokość ulgi na dzieci zależy od dwóch głównych czynników. Po pierwsze - ilości posiadanych dzieci, po drugie - od okresu możliwego korzystania z ulgi w ramach danego roku podatkowego. I tak na
W praktyce oznacza to, że podatnik musi podać, ile posiada dzieci oraz przez ile miesięcy może korzystać z ulgi.
Pani Ania i Pan Marek mają 3 dzieci – 10, 12 i 3 latka. Ile może wynieść ich ulga na dzieci?
ROZWIĄZANIE:
Wszystkie dzieci, przez cały rok nie ukończą 18 roku życia (lub 25 uczące się), czyli będą wiekowo uprawniały do skorzystania z ulgi przez cały rok = 12 miesięcy. Stawki dla pierwszego, drugiego i trzeciego dziecka ustawodawca wskazał wprost.
92,67 x 12 miesięcy na pierwsze dziecko = 1112,04 zł rocznie
92,67 x 12 miesięcy na drugie dziecko = 1112,04 zł rocznie
166,67 zł x 12 miesięcy na trzecie dziecko = 2000,04 zł
Razem: 4224,12 zł
Rodzina Państwa Anny i Marka mogą skorzystać z łącznej ulgi na dzieci o wysokości 4224,12 zł.
