"Sympatycy wsi, miłośnicy drewnianej architektury, przydrożnych kapliczek, tradycyjnych pieśni, tańców i gwary - dla Was Kurpie! Was nasycą!" - tymi słowami zachęca do odwiedzania tego regionu twórca nowego przewodnika "Kurpie. Puszcza zielona" - Marcin Żerański.
Jest on autorem tekstu, iliustracji, map i części zdjęć.
W przewodniku znajdziemy opisy geografii i przyrody Kurpiów, informacje praktyczne oraz kalendarium historyczne, ciekawostki i legendy.
Monika Żmijewska w swojej recenzji napisała "...Ksebki, Charcibałda, Serafin, a do tego Wincenta, Cierpięta, Orzoł, Siarcza Łąka - takie nazwy wsi spotkać można na Kurpiach. A w wioskach tych - całą masę ciekawych budynków, pamiątek, historii. Jeśli komuś do tej pory Kurpie (wchodzą częściowo w zachodnią część województwa podlaskiego) kojarzyły się jedynie z głębokim lasem, nudą i folklorem, grubo się mylił. Na rynku ukazał się właśnie nieduży, ale bardzo ciekawy i obalający stereotypy przewodnik turystyczny "Kurpie. Puszcza Zielona", wydany przez cieszyńską Pracownię na Pastwiskach. Napisał go Marcin Żerański, rodem z Ostrołęki, obecnie mieszkający w Cieszynie, ale mający też wiele wspólnego z Białymstokiem - kilka lat temu był prezesem rady odradzającej się w naszym mieście parafii augsbursko-ewangelickiej.
Żerański książeczkę napisał z prawdziwą pasją, co sprawia, że okazuje się ona nie tylko wygodnym podręcznym przewodnikiem, ale też publikacją po prostu do poczytania. Drobiazgowe opisy miejscowości nie odstraszają akademicką wyliczanką, co często przydarza się tego typu wydawnictwom. W zamian mamy arcyciekawe szczegóły i towarzyszące czytającemu absolutne zadziwienie, że na Kurpiach działo się tyle - i dzieje nadal - interesujących rzeczy. Chwalić trzeba opracowanie edytorskie przewodnika. To niby niepozorna książeczka, ale z przejrzystym układem graficznym: rysuneczkami, mapkami, ciekawostkami historycznymi umieszczonymi na zewnętrznych marginesach.
Kto wie na przykład, że w Nowogrodzie, znanym głównie ze skansenu, jednym z rabinów był Paltrowicz, pradziadek Gwyneth Paltrow, znanej hollywoodzkiej aktorki? I że w 1887 r. hrabia Ludwik Krasiński sprowadził do Kadzidła dwóch Czechów, którzy uczyli biedną, żyjącą z rolnictwa ludność wytwarzania guzików z kości, rogów i masy perłowej? Czterotysięczne Kadzidło zresztą zdaniem Żerańskiego to "duchowa stolica Kurpiowszczyzny". Wiele tu ciekawych zabytków architektury (zagrody kurpiowskie). Do dziś też mieszka tu Apolonia Nowak - znana artystka ludowa, która rozpropagowała nową odmianę okrągłej wycinanki kurpiowskiej. Sławę jednak przyniosła jej barwa i potęga głosu. Apolonia Nowak śpiewa białym głosem, zwanym śpiewokrzykiem. Współpracuje z zespołem Ars Nova, z którym nagrała m.in. płytę "Anatomię kobyły" (pięć lat temu krążek nominowany był do Fryderyków w kategorii Album Roku Muzyka Wokalna).
Żerański ułożył cztery trasy drogowe po Kurpiach. Z pasją zaznacza kolejne punkty przy drodze, które mogą być gratką dla łowców Nepomuków, czyli różnorodnych drewnianych świątków upamiętniających św. Nepomucena.
W przewodniku znaleźć też można szczegółowe informacje, gdzie spać, jeść, kupić pamiątki i do jakich artystów ludowych warto zajrzeć. Jest też słowniczek kurpiowski, dzięki któremu dowiemy się na przykład, że "ozdroziołem" to wyzdrowiałem, a "napałencuł się" to zjawił przypadkowo...
Marcin Żerański, "Kurpie - Puszcza Zielona", Pracownia na Pastwiskach, Cieszyn 2008"
I my polecamy:-) A oto zapis rozmowy z autorem:-)
Prywatnie tu: tudorotasokolowska.pl
Prowadzący:
Dorota Sokołowska
